علل خودكشي | راههاي پيشگيري از خودكشي

براي دريافت مشاوره در زمينه علل خودكشي و راه هاي پيشگيري از خودكشي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره9092305265 تماس بگيريد.

ماهيت خودكشي چيست؟

خودكشي انفرادي ترين تصميم زندگي انسان است. در خودكشي فرد به جايي مي رسد كه ديگر زندگي و اين دنيا را نمي خواهد و يا در جستجوي زندگي بهتر يا به دنبال پايان شكنجه است. نكته اي كه در تمام اين افراد بارز است، خسته شدن از زندگي و ناتواني در تحمل شرايط است. مسائلي كه در اين مطلب به آن خواهيم پرداخت، دلايلي است كه فرد را از زندگي خسته مي كند و به قولي عطاي آن را به لقايش مي بخشد؛ در نتيجه اقدام به خودكشي مي كند.

علل اصلي خودكشي چيست؟

علل خودكشي مثل راه هاي آن متفاوت است. هركس مشكلات زندگي خود و توانايي سازگاري متفاوتي است. اصلي ترينعلل خودكشي به شرح زير است:

نداشتن مهارت سازگاري:

به دليل ناتواني در مقابله با شرايط و اتفاقات آسيب زا، ممكن است افراد براي مقابله تصميم به خودكشي بگيرند. به دليل ضعف تربيتي والدين و سيستم غلط آموزش و پرورش، كودكان در سنين پايين مهارت هاي مقابله اي، مهارت سازگاري و مهارت هاي زندگي را نمي دانند و در شرايط سخت تصميم به خودكشي مي گيرند.

اختلالات رواني:

تجربه اختلالات رواني و يا داشتن سابقه خانوادگي اختلالاتي مثل افسردگي، دوقطبي، جنون آني، اضطرابي و ... يكي از علل اصلي خودكشي است. به دليل ناآگاهي افراد از شكل بروز بيماري هاي خلقي، معمولا زمان مناسب براي درمان را از دست مي دهند. بيماري هاي روحي مثل بيماري هاي جسمي درد ندارد و با پرخاشگري، بي حوصلگي، خواب نامناسب، غمگيني، انزوا و ... خود را نشان مي دهد. واكنش ديگران به اين رفتارها حتي توهين آميز و سركوب كننده مي باشد، اما در مقابل دردهاي جسمي اكثرا ترحم و توجه دريافت مي شود.

خشم شديد:

گاهي اوقات خشم و ناراحتي شديد فرد، باعث مي شود او به جايي برسد كه نخواهد ديگر در زندگي بماند. او به جاي تخريب فردي كه اشتباه كرده، خود را از بين مي برند. آموزش مهارت هاي كنترل خشم براي كاهش اين نوع خودكشي بسيار لازم به نظر مي رسد.

بيماري هاي جسمي:

كساني كه از بيماري هاي شديد جسمي رنج مي برند يا طي يك حادثه، نقص شديد عضوي پيدا كرده اند، در معرض خطر اقدام به خودكشي هستند. اين افراد نمي توانند با زندگي جديد كنار بيايند و به حدي مي رسند كه تحمل بيماري از توانايي آنها خارج است. نااميدي، افسردگي و بي انگيزگي براي ادامه زندگي آن ها را اقناع به خودكشي مي كند. 

ارتباطات ناسالم:

روابط دوستانه و عاشقانه آسيب زا با افرادي كه وضعيت رواني با ثباتي ندارند باعث آسيب ديدن روان فرد و تغيير نگرش او نسبت به زندگي مي شود. ارتباطات ناسالم خطر خودكشي نوجوانان را بيشتر مي كند.

سوءمصرف مواد مخدر:

سابقه مصرف مواد مخدر ارتباط زيادي با خودكشي دارد. بار رواني مصرف مواد مخدر، توهم هاي ناشي از مصرف، عدم كنترل خود و واكنش قهري ديگران باعث مي شود فرد براي فرار از پيامدهاي اعتياد، اقدام به خودكشي كند.

نااميدي:

شرايط بحراني اقتصادي و فرهنگي يك جامعه باعث مي شود كه افراد، به سختي خود را نسبت به آينده اي روشن اميدوار كنند. نابرابري، تبعيض، بيكاري و امثال اين مشكلات، باعث احساس ياس شده و فرد حس مي كند هيچكاري از دستش بر نخواهد آمد و هيچ شانسي براي موفقيت ندارد.

برخي ديگر از دلايل شامل:

• شكست خوردن متعدد در تجارب زندگي
• سابقه خانوادگي خودكشي
• مرگ يك عزيز
• از دست دادن يك رابطه مهم
• از دست دادن شغل
• احساس شديد حقارت 
• تجربه مورد تجاوز قرار گرفتن يا سوء استفاده جنسي و جسمي

علائم هشدار دهنده خودكشي

برخي از علائمي كه با ديدن آن ها بايد واكنش مناسب نشان دهيد در ادامه آورده شده است. اما گاهي مي بينيم كه فردي بدون هيچ علامت و نشانه اي و به ظاهر در كمال سلامت، خود را مي كشد و هيچ پيش بيني را ممكن نمي كند. در هر صورت برخي از علائم هشدار دهنده خودكشي كه قابل شناسايي هستند عبارتند از:

• داشتن علائم افسردگي
• خروج از جمع دوستان و خانواده
• ناراحتي و نااميدي
• عدم علاقه به فعاليت هاي لذت بخش قبلي يا بي حسي نسبت به اتفاقات اطراف
• تغييرات فيزيكي مثل عدم انرژي، خواب نامنظم، تغيير در اشتها و وزن
• از دست دادن اعتماد به نفس و داشتن نظرات منفي در مورد خود
• صحبت زياد درباره مرگ، جهان پس از مرگ، فلسفه زندگي و خودكشي
• انجام شديد برخي فعاليت هاي شخصي مثل نظم دادن به اموال، شرايط بيمه و ...

راه هاي پيشگيري از خودكشي

در برخي از موارد، تشخيص فردي كه قصد خودكشي دارد بسيار دشوار است. تمام شرايط طبيعي به نظر مي رسد اما به محض مشاهده هريك از شرايط هشدار دهنده، بايد اقدامات زير را انجام دهيد. حتي در شرايط عادي نيز اين اقدامات لازم است اما در شرايط بحراني بسيار ضروري خواهد بود:

روان درماني:

بسيار مهم است كه در صورت مشاهده عوارض اختلالات رواني، به خصوص افسردگي، حتما بلافاصله به روانشناس مراجعه كنيد. شايد شما فكر كنيد كه اين رفتارها نشانه بلوغ يا نشانه جلب توجه است، اما اين فكر نشانه ناآگاهي و عدم توانايي شما در ارتباط موثر با فرزندتان است. بنابراين مشكلات رواني را جدي بگيريد و براي درمان آن اقدام كنيد. هزينه هاي روان درماني بسيار ناچيزتر از هزينه هاي تحميلي ثانويه خواهد بود.

دارو درماني:

گاهي اوقات مشكلات به حدي است كه فرد نياز به استفاده از دارو دارد. در اين گونه موارد با تشخيص پزشك و روان پزشك و كمك روانشناس، داروهاي مناسب براي كنترل وضعيت خلقي و مكانيزم هاي مغزي فرد تجويز خواهد شد. به همراه دارو درماني نياز است روانشناس دائم وضعيت رواني فرد را تحت نظر داشته باشد تا از خودكشي احتمالي جلوگيري كند.

توجه مثبت نامشروط:

گاهي پاسخ "خوبم" ديگران نسبت به احوال پرسي شما دقيقا معني اصلا خوب نيستم مي دهد اما شما متوجه نمي شويد. خيلي ها مي گويند خوب هستند چون حوصله و رغبتي براي پاسخ دادن يا حرف زدن با شما را ندارند. به آن ها نزديك شويد، بدون قضاوت و با توجه مثبت نامشروط با آن ها برخورد كنيد.

آموزش توانايي سازگاري:

آموزش توانايي سازگاري توسط روانشناس و متخصص، براي همه افراد مهم است، مخصوصا كساني كه زمينه انجام خودكشي را در آن ها حس مي كنيد. فرد بايد بداند نسبت به شرايط سخت چگونه رفتار كند و چگونه به بحران ها واكنش نشان دهد. خودكشي در مقابل تمام شدن يك رابطه عاطفي سطحي و كوتاه مدت، و يا خودكشي بخاطر مشروط شدن در دانشگاه قطعا راه حل مناسبي نيست. مهارت هاي حل مسئله به افراد كمك مي كند تا در زمان هاي بحراني با ديد بهتري به موضوع نگاه كنند. 

داشتن ارتباطات سالم:

هركس در زندگي افرادي را نياز دارد كه او را دوست داشته باشند و به او اهميت دهند. داشتن خانواده مهربان و دلسوز، داشتن دوستان فداكار و صميمي و داشتن يك رابطه عاشقانه كامل و لذت بخش، همه و همه به فرد مستعد، انگيزه ادامه زندگي، حتي در شرايط سخت را خواهد داد.

داشتن هدف و انگيزه:

مهم ترين علت خودكشي بي انگيزگي است. لازم است كه صحبت هاي عزيزانتان درباره آينده و نااميدي او را جدي بگيريد. علل بي انگيزگي او را كشف كرده و از متخصص براي راهنمايي كمك بگيريد. داشتن يك شغل مناسب، انجام فعاليت هاي هنري و ورزشي و انگيزه هاي تحصيلي، مي تواند به فرد براي ادامه زندگي محرك كافي را بدهد. درمان هاي شناختي نيز به فرد براي اصلاح تفكر نسبت به زندگي و تغيير نگرش هاي منفي بسيار لازم است. 

معمولا كسي كه اقدام به خودكشي مي كند، مدت ها درباره آن فكر كرده و براي اقدام به خودكشي برنامه ريزي مي كند. بنابراين ناديده گرفتن صحبت ها و نشانه هاي خودكشي موضوعي را حل نمي كند. بسياري از خانواده ها با وجود نشانه هاي خودكشي به آن اهميت نداده و تنها پس از ارتكاب آن به فكر درمان و حل مسئله مي افتند. حتي اگر فرد از خودكشي جان سالم به در ببرد آسيب هاي جبران ناپذيري به جسم خود ممكن است وارد كرده باشد. بنابراين پيشگيري از خودكشياهميت بيشتري پيدا مي كند.

براي دريافت مشاوره در زمينه علل خودكشي و راه هاي پيشگيري از خودكشي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره9092305265 تماس بگيريد.

خدمات مركز مشاوره تلفني خانواده هنر زندگي

  مركز مشاوره روانشناسي تلفني خانواده هنر زندگي با بهره مندي از كادر مجرب خدمات خود در زمينه مشاوره تلفني خانواده با موضوعاتي شامل مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره پيش از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي دختر و پسر،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي‌هاي پيش از ازدواج،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدي، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره اعتياد، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره همسريابي مشاوره خانواده تلفني با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره زندگي مشترك،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره جنسي

منبع :  علل خودكشي | راههاي پيشگيري از خودكشي