تغيير رفتار حتي در زمان هايي كه خودتان، تصميم به انجام آن گرفته باشيد نيز كار ساده اي نخواهد بود. دشواري اين كار در مورد رفتارهايي كه تبديل به يك عادت شده اند، بيشتر است. اما گاهي تنها دليل دشوار به نظر رسيدن تغيير عادات رفتاري، ندانستن روش درست براي تغيير است. براي هر رفتار روش مخصوصي مي توان در نظر گرفت. در حقيقت براي تغيير يك رفتار بايد يك رفتار مناسب را جايگزين عادت قبل كنيد. به اين منظور بايد راهي براي حذف عادات قديم و شكل دهي رفتاري جديد پيدا كنيد. شما مي توانيد از راهكارهايي كه در اين مطلب به آن ها اشاره كرده ايم استفاده كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه تغيير عادات نامطلوب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
قدم هاي اول براي تغيير رفتار
در قدم اول بايد بدانيد هيچ راه كلي و عمومي براي تغيير رفتار وجود ندارد. بسته به رفتار مورد نظر، شرايط شما و مسائلي كه با آن ها درگير هستيد، شيوه تغيير رفتار متفاوت است. همه ما در مواردي توانسته ايم رفتاري را تغيير داده يا ايجاد كنيم، اما در حفظ آن موفق نبوديم. ايجاد تغييرات پايدار در رفتار و عادت ها چنان كه به نظر مي رسد كار ساده اي نيست. براي تغيير عادات مي توان به شيوه آزمون و خطا راه هاي مختلف را امتحان كرد و يا از كمك يك متخصص بهره گرفت. علاوه بر اين شناخت عناصر، مراحل و فرايندهاي تغيير رفتار نيز مي تواند مفيد باشد.
عناصر مهم در فرايند تغيير رفتار
براي موفق شدن بايد مهمترين عناصر فرايند تغيير رفتار را بشناسيم. اين عناصر را در ادامه به اختصار مرور مي كنيم.
آمادگي براي تغيير: منابع، توانايي ها و دانش مورد نياز براي تغيير را بايد براي خود مهيا كرده و در كسب آن ها تلاش كنيد.
موانع تغيير: هر چيزي كه مانع تغيير در آن رفتار مي شود بايد دقيقا شناسايي كنيد.
انتظار بازگشت: شما مي توانيد احتمال وقوع هر چيزي كه در كنترل تان باشد را به صفر نزديك كنيد، اما اينكه دقيقا صفر باشد در اكثر موارد اميدي واهي است. بايد عواملي كه ممكن است باعث بازگشت به رفتار پيشين شود، دقيقا شناسايي و رصد شوند.
مراحل تغيير رفتار
مدل هاي مختلفي از تغيير رفتار وجود دارد كه در اين مقاله بر مؤثرترين و آسان ترين روش تمركز مي كنيم. هر چند مدلتغيير رفتار مرحله اي كه موضوع بحث ماست را به عنوان آسان ترين روش نام برديم، اما در همين روش مي دانيم كهتغيير عادات و رفتار هرگز كار آساني نيست. در اين روش بايد قدم هاي كوچك و تدريجي براي هدف هاي بزرگ برداشته شود. مراحلي كه در اين روش براي تغيير رفتار مطرح است را در ادامه مرور مي كنيم.
مرحله اول: قبل از تصميم
اغلب افراد در اين مرحله حالت انكار را نسبت به رفتار خود دارند. رفتاري كه به عنوان يك عادت بد و مضر وجود دارد را به عنوان يك مشكل نمي شناسند. در اين مرحله معمولا فرد از آسيب هاي ناشي از رفتارش آگاه نيست يا به آن ها توجه ندارد. اگر در اين مرحله باشيد، شما قدرتي براي كنترل بر موقعيت در خود نمي بيند. در اين مرحله بايد از خودتان بپرسيد كه چرا ممكن است يك رفتار به عنوان مشكل مطرح شود و بخواهيد آن را ترك كنيد.
مرحله دوم: تصميم به تغيير
در اين مرحله فرد نسبت به فوائد ترك رفتار خود آگاه مي شود. با اين حال هنوز احساسي دوگانه نسبت به چرايي تغيير خود دارد. سختي هاي ترك يك رفتار در مقابل فوائد آن باعث بروز اين احساس در فرد مي شود. به خاطر همين احساس دوگانه، اين مرحله از تغيير عادات و رفتار ممكن است مدت زمان زيادي طول بكشد. گاهي همين دوگانگي مانع عبور شما از اين مرحله به مرحله بعد مي شود. ماندن در اين مرحله براي شما به جاي كسب منافع معناي از دست دادن و محروميت پيدا مي كند.
مرحله سوم: آمادگي براي تغيير
در اين مرحله اقداماتي در جهت تغيير عادت هايتان انجام مي دهيد، اما تغيير كامل رفتار اتفاق نمي افتد. ترك تدريجي مواد مخدر و كم كردن دوز مصرفي مثال بارزي از اين مرحله است. در بسياري از موارد براي تغيير يك عادت نياز به مشورت با يك متخصص نيز داريد. در اين مرحله نياز است همه آنچه درباره رفتار مورد نظر وجود دارد، فرا گرفته شود.
مرحله چهارم: عملي كردن تغيير رفتار
در اين مرحله اقدامات عملي تر و مستقيم تري براي جايگزين كردن رفتار انجام مي شود. به اهداف مشخصي كه در مرحله قبل تعيين كرده ايد، دست مي يابيد. هر چند معمولا در اين مرحله تغيير اتفاق مي افتد اما نمي توان آن را به معناي پايان فرايند تغيير رفتار دانست. پاداش دادن به خودتان در اين مرحله كمك مي كند كه احتمال بازگشت را كاهش دهيد.
مرحله پنجم: مراقبت از بازگشت به رفتار
اين مرحله به معناي ادامه دادن رفتار جديد و بازگشت نكردن به رفتار قبلي است. در اين مرحله از بازگشت نكردن به رفتار ترك شده مطمئن مي شويد. راه هاي مختلفي براي مراقبت از بازگشت به رفتار ترك شده وجود دارد كه لازم است براي يادگيري آن ها بهتر است با يك فرد با تجربه مشورت كنيد. يكي از راه هاي مراقبت از بازگشت به رفتار در نظر گرفتن جايزه براي هر بار مقاومت در برابر تكرار رفتار است.
مرحله ششم: بازگشت به رفتار قبلي
ممكن است عجيب به نظر برسد اما بازگشت به رفتار بخشي از فرايند تغيير رفتار است. احساس نا اميدي و شكست در مرحله بازگشت برايتان ايجاد مي شود. دليل شروع مجدد رفتار و ميل به رفتار بايد مورد بررسي قرار بگيرد تا از بازگشت جلوگيري كنيد.
مراحل تغيير عادات رفتاري هميشه در اين چهارچوب پيش نمي روند.
اغلب اوقات در طي مراحل، بازگشت به عقب نيز وجود دارد. ممكن است فردي پس از تغيير يك رفتار دوباره در تصميم گيريخود ترديد كند و از خود بپرسد كه آيا تغيير آن رفتار كار درستي بوده است؟ همچنين در صورت بازگشت به رفتار علي رغم تصميم براي تغيير مي توانيد مراحل تغيير را مجددا طي كنيد. طي كردن چند باره اين مراحل در مدل تغيير رفتار به تثبيت بهتر در رفتار جديد كمك مي كند.
چگونه به رفتار مطلوب برسيم؟
شناسايي يك رفتار، ترك و جايگزين كردن آن با رفتاري جديد نياز به بررسي دقيق دارد. شما مي توانيد با نوشتن زمان وقوع رفتار مورد نظر به اتفاقاتي كه موجب بروز آن رفتار مي شوند، پي ببريد. براي مثال بسياري از شما براي ترك كردن سيگار به عنوان يك عادت رفتاري اقدام كرده و در اين مسير شكست خورده ايد. ممكن است بارها از روش ها و مراحلي كه ديگران براي ترك اين عادت به شما معرفي كرده اند استفاده كرده باشيد. اما بايد بدانيد هر رفتاري كه از شما سر مي زند در واكنش به يك عامل دروني و يا بيروني است. شناخت اين عوامل به شما كمك خواهد كرد تا بتوانيد پاسخي متفاوت به آن بدهيد. بسياري از عواملي كه باعث بروز يك رفتار در شما مي شوند احتمالا برايتان روشن است، اما باز هم با وجود تلاش هايتان هيچ تغييري رخ نمي دهد.
مشاوران متخصص و با تجربه ما در مركز هنر زندگي با استفاده از جديدترين روش هاي درماني در حوزه شناخت و رفتار، به شما جهت شناخت عوامل و تغيير عادات مخرب و جايگزين كردن آن ها با رفتاري موثر كمك خواهند كرد. بسياري از اين روش ها حتي براي عادات مخربي چون اعتياد رفتاري نيز كاربرد دارند.
براي دريافت مشاوره در زمينه تغيير عادات نامطلوب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
خدمات مركز مشاوره تلفني خانواده هنر زندگي
مركز مشاوره روانشناسي تلفني خانواده هنر زندگي با بهره مندي از كادر مجرب خدمات خود در زمينه مشاوره تلفني خانواده با موضوعاتي شامل مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره پيش از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي دختر و پسر، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي‌هاي پيش از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدي، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره اعتياد، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره همسريابي مشاوره خانواده تلفني با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره زندگي مشترك، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره جنسي
منبع : مدل تغيير رفتار | مراحلي كه براي تغيير يك رفتار بايد طي كنيم