آگاهي از علائم خودكشي در پيشگيري از بروز آن اهميت بسيار دارد. خودكشي، يك معضل اجتماعي‌ست كه در آن فرد اقدام به مرگي ارادي و خودخواسته مي‌كند. متاسفانه خود كشي به يكي از مهم‌ترين علت‌هاي مرگ و مير در جهان تبديل شده است و سالانه تعداد بسياري از افراد از اين طريق جان خود را از دست مي‌دهند. علائم خودكشي در واكنش به شرايط تحمل ناپذير و طاقت فرساي زندگي نمايان مي‌شود، در واقع فرد چنان درگير احساس استيصال و درماندگي مي‌شود كه چاره اي جز خو دكشي نمي‌يابد. خود كشي نه تنها باعث رنجش و سوگي عظيم در بازماندگان فرد قرباني مي‌شود، بلكه انسجام جامعه را نيز تهديد مي‌كند. پس آشنايي با علايم خودكشي، به شما كمك مي‌كند كه در مواجهه با فردي كه قصد خودكشي دارد و پيشگيري از خودكشي ، عملكردي موفقيت آميز داشته باشيد.
منبع: خودكشي و علائم خودكشي را پيش از آن كه دير شود بشناسيد
اقدام به خودكشي و دلايل آن
خودكشي، گزينه‌اي بي رحمانه براي دست يافتن به مرگي ارادي ست؛ خود كشي در نوجوانان و سالمندان بسيار شايع است. گرچه در ديگر رده‌هاي سني و حتي در كودكان نيز گزارش شده است. براي اطلاع از علل خودكشي در نوجوانان كليك كنيد. از عوامل موثر در بروز پديده خودكشي مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
-عدم آگاهي از حد و مرز مشخص براي برآورده شدن خواسته‌ها و تلاش‌هاي بي ثمر براي رسيدن به آن‌ها
-عوامل ژنتيكي در بروز بيماري‌هاي سرطان، صرع و ايدز و ...
-عوامل روان پزشكي مانند افسردگي، اختلال دوقطبي، الكليسم، اختلال شخصيت مرزي و اسكيزوفرني (براي اطلاع از اختلال شخصيت مرزي كليك كنيد.)
-دلايل اجتماعي مانند فقر، تبعيض، بيكاري، اعتياد
-دلايل خانوادگي مانند ازدواج تحميلي، طلاق، مشكلات در روابط ميان فردي
-عوامل فرهنگي مانند ايجاد تغييرات سريع در جامعه
-عوامل اقتصادي شامل بحران‌هاي اقتصادي، مشكلات مالي و استرس‌هاي ناشي از كار يا تحصيل
-نااميدي، ناتواني و عدم دريافت حمايت‌هاي اجتماعي مناسب. براي اطلاع بيشتر در اين زمينه مقاله علل خودكشي را مطالعه كنيد.
علائم خودكشي چيست؟
در ادامه برخي از مهم ترين علائم خودكشي را بيان مي‌كنيم. در صورت مشاهده هر يك از اين علائم در دوستان يا نزديكان خود، موقعيت را جدي بگيريد و در جهت حمايت و همدلي با او برآييد و فرد را تشويق كنيد هر چه زودتر براي درمان اقدام كند. درمان افكار خود كشي و علائم خودكشيبا استفاده از مشاوره افسردگي امكان‌پذير است و بهره‌مندي از آن فرد را براي ادامه زندگي ترغيب مي‌كند.
_صحبت كردن در مورد موضوعاتي مانند مرگ يا خود كشي، بي فايده بودن زندگي، سير بودن از زندگي، رسيدن به بن بست و ...
_تمايل به انزوا و گوشه نشيني و دوري كردن از ارتباطات اجتماعي
_داشتن نوسانات خلقي و تغييرات شديد اخلاقي
_احساس نااميدي و به آخر خط رسيدن در مورد شرايط موجود
_استعمال بيش از حد مواد مخدر و الكل
_تغيير روال عادي زندگي، تغيير در خواب و خوراك و امور زندگي
_روي آوردن به رفتارهاي پرخطر با هدف تخريب خود
_يادگاري گذاشتن و حلاليت طلبيدن
عوامل زمينه‌ساز در بروز علائم خودكشي
فاكتورهايي وجود دارند كه احتمال بروز پديده خودكشي را افزايش مي‌دهند، به عنوان مثال زماني كه عضوي از خانواده خود كشي كرده باشد، ديگر عضو آسيب پذير خانواده هم ممكن است دست به خودكشي بزند. افكار خود كشي يكي از علائم افسردگي در افراد است. پيشنهاد مي‌كنيم در اين زمينه مقاله افسردگي را نيز مطالعه كنيد. در ادامه برخي ديگر از عوامل تاثير گذار در پديده خودكشي را بررسي خواهيم كرد:
_عدم تعادل شخصيتي در فرد و نداشتن احساس امنيت
_احساس طرد شدگي، تنهايي، انزوا و ناخواستني بودن
_احساس نااميدي، بي ارزشي، بيهودگي و عزت نفس خيلي پايين
_افسردگي،احساس شرم و گناه، نشخوار فكري و وسواس فكري
_احساس شكست و بي كفايتي پس از نرسيدن به اهداف
_داشتن توقعات و انتظارات بالا از فرد در خانواده يا جامعه
_تمايل به انتقام گرفتن از طريق القاي احساس گناه در بازماندگان
_تجربه رويدادي استرس زا و غير منتظره مانند فقدان و سوگ
_استعمال مواد مخدر و مشروبات الكلي كه باعث تشديد احساس بي پروايي در فرد مي‌شوند.
_بيماري‌هاي جسمي و اختلالات روانپزشكي مانند علائم افسردگي، اختلال دوقطبي، اختلال استرس پس از سانحه و دردهاي مزمن. (براي آشنايي با اختلال دوقطبي كليك كنيد.)
_همجنس گرايان، دوجنسي‌ها و افرادي كه تغيير جنسيت داده‌اند و عدم پذيرش يا حمايت خانواده
در مواجهه با فردي كه علائم خودكشي دارد، چه بايد كرد؟
در صورت مواجه با فردي كه مدام از خود كشي حرف مي‌زند و يا قصد و علائم خودكشي را دارد، لازم است ابتدا آرامش خودتان را حفظ كنيد. سپس به بررسي و گوش دادن همدلانه به افكار و نظرات هر چند غير واقع بينانه‌ي فردي كه قصد خود كشي دارد بپردازيد. براي اطلاع از رفتار صحيح با كسي كه حرف از خودكشي مي‌زند كليك كنيد.
از قضاوت كردن فرد يا دادن پند و اندرز به او بپرهيزيد و در اسرع وقت او را براي درمان به روانپزشك و روانشناس ارجاع دهيد. چنانچه قصد فرد براي اقدام به خود كشي، صرفا نمايشي و جلب كردن توجه ديگران باشد، لازم است او را جدي بگيريد و از ناديده گرفتن او با وجود آگاهي از نيت او، اجتناب كنيد.
تهديد به خودكشي در كودكان نيز ديده مي شود. شايد آن‌ها ديد روشني نسبت به حرفي كه مي‌زنند نداشته باشند، اما در نظر بگيريد كه اين رفتار آن‌ها نيز علتي داشته و ممكن است در صورت عدم توجه به آن‌ها دست به خود كشي بزنند. براي درك بيشتر در اين زمينه مي‌توانيد مقاله تهديد به خودكشي در كودكان را مطالعه كنيد.
سؤالات متداول
چه كساني خودكشي ميكنند؟
معمولا افراد به دلايل گوناگوني دست به خودكشي مي‌زنند و افكار آن را در ذهن خود مي‌پرورانند. افرادي كه توانايي مقابله با مشكلات زندگي را در خود نمي‌بينند و زندگي خود را بيهوده مي‌پندارند به اين عمل دست مي‌زنند.
علائم خودكشي در نوجوانان چيست؟
تغيير در عادات غذايي و خواب، بي‌علاقگي به تحصيل و ارتباط با دوستان، ناديده‌گرفتن ظاهر، تمايل به موضوعات مرتبط با مرگ و گوش‌دادن به آهنگ‌هاي غمگين مي‌تواند از نشانه‌هاي بروز افكار و تمايلات خودكشي در نوجوانان باشد.
براي دريافت مشاوره در زمينه علائم خودكشي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.