آيا تا به حال در مورد طرحواره محروميت هيجاني و تأثيرات آن در روابط بين فردي چيزي شنيده‌ايد؟ طبق نظريه جفري يانگ طرحواره‌ها الگوهاي كلي زندگي هستند كه تجربيات گذشته، هيجانات و شناخت‌هاي ما را در بر مي‌گيرند. در صورتي كه عوامل سازنده اين الگوها تجربيات ناخوشايند دوران كودكي و نوجواني بوده و در اثر تعامل مخرب با افراد مهم زندگي شكل گرفته باشند، به آن‌ها طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه مي‌گوييم. محروميت هيجاني نوعي طرحواره ناسازگار اوليه است كه در پي دلبستگي ناايمن ايجاد مي‌شود. افرادي كه در دنياي دروني خود اين مفهوم را شكل داده‌اند به فقدان عاطفه در افراد اعتقاد دارند و همواره احساس مي‌كنند كه در روابط خود درك نمي‌شوند. ما در ادامه تلاش كرده‌ايم در مورد اين طرحواره توضيحات بيشتري ارائه كنيم پس تا انتها با ما همراه باشيد.
منبع: طرحواره محروميت هيجاني | راه هاي رهايي از تله محروميت هيجاني
طرحواره محروميت هيجاني | طرحواره‌هاي ناسازگار و معناي آن‌ها
براي آنكه بتوانيد به درك درستي از مفهوم طرحواره محروميت هيجاني برسيد لازم است كه ابتدا تعريف درستي از طرحواره‌ها و اشكال ناسازگار آن‌ها در ذهن خود داشته باشيد. اصطلاح طرحواره مفهومي ريشه دار در روانشناسي است كه در رويكرد طرحواره درماني جفري يانگ بيش از هر مكتب ديگري به آن پرداخته شده است. يانگ طرحواره را الگو و تم كلي زندگي افراد معرفي مي‌كند. اين الگوها در واقع نوعي بازنمايي ذهني از واقعيت‌هاي موجود است كه تجربيات گذشته، احساسات و افكار ما را در برمي‌گيرند.
الگوهايي كه بر اساس تعاملات آزاردهنده با افراد مهم زندگي و تجارب ناخوشايند دوران كودكي شكل گرفته باشند تحت عنوان طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه شناخته مي‌شوند. يانگ در نظريه خود 18 طرحواره ناسازگار را شناسايي كرده است كه محروميت هيجاني يكي از آن‌هاست.
براي اطلاعات بيشتر در زمينه طرحواره درماني كليك كنيد.
تله يا طرحواره محروميت هيجاني چيست؟
محروميت هيجاني يكي از انواع طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه است كه در پي تجربيات ناخوشايند دوران كودكي شكل مي‌گيرد و در واقع بازتابي از عدم برخورداري از دلبستگي ايمن است. افرادي كه دچار محروميت هيجاني هستند، همواره دنيا را جاي ناامني مي‌پندارند كه در آن افراد از عاطفه و محبت واقعي برخوردار نيستند. اين مسئله باعث مي‌شود كه آن‌ها دائماً احساس كنند كه به ميزان كافي در روابط عاطفي خود محبتي دريافت نكرده و درك نمي‌شوند. در واقع افرادي كه با طرحواره محروميت هيجاني زندگي مي‌كنند دائماً احساس ناكامي عاطفي كرده و معتقدند كه نيازهايشان توسط افراد مهم زندگي برآورده نمي‌شود. اين وضعيت به طور كلي سه حوزه مهم شناخت، هيجان و رفتار را درگير مي‌كند كه در ادامه به توضيح هريك از آن‌ها پرداخته‌ايم.
شناخت‌هاي مرتبط با طرحواره محروميت هيجاني
افرادي كه ذهنيت كلي‌شان در مورد زندگي با محوريت محروميت هيجاني شكل گرفته است، همواره به طور افراطي معتقدند كه اكثر انسان‌ها موجوداتي خودخواه هستند كه هميشه نيازهاي خود را در اولويت قرار مي‌دهند و به نيازهاي ديگران بي‌توجه‌اند. در واقع آن‌ها اكثر افراد را بي‌عاطفه مي‌بينند و همين امر باعث مي‌شود كه هرگز نتوانند رضايت كافي را از روابط نزديك خود كسب نمايند.
هيجان‌هاي مرتبط با طرحواره محروميت هيجاني
افرادي كه درگير اين طرحواره هستند اغلب خشم فروخورده عميقي در درون خود نسبت به والدين دارند كه در عين حال تلاش مي‌كنند آن را سركوب نمايند. ناديده گرفتن اين هيجان شديد و بازگرداندن آن به درون مي‌تواند نوعي خشم عليه خود را ايجاد نمايد و به صورت علائم افسردگي و غم شديد نمايان شود. بهبود اين شرايط نيازمند مراجعه به روانشناس و پيگيري منظم جلسات روان‌درماني است.
براي شناخت بيشتر در زمينه درمان افسردگي كليك كنيد.
رفتارهاي مرتبط با طرحواره محروميت هيجاني
از آنجايي كه خاصيت طرحواره‌هاي ناسازگار تأييد و تداوم بخشيدن به خود است، بسياري از افرادي كه داراي محروميت هيجاني هستند به طور ناخودآگاه به سمت روابطي حركت مي‌كنند كه درآن نيازهايشان به قدر كافي برآورده نمي‌شود و همين امر فرضيه آن‌ها را در مورد بي‌عاطفه بودن ديگران تأييد مي‌كند. آن‌ها اغلب در واكنش به اين رفتارها از جانب ديگران دچار گوشه گيري مي‌شوند و انزوا و تنهايي را انتخاب مي‌كنند.
روش‌هاي تغيير و درمان
هر طرحواره ناسازگاري كه شدت آن زياد باشد و عملكرد روزانه زندگي فرد را تحت تأثير قرار دهد نياز به درمان روانشناختي دارد. روانشناسان طرحواره درمانگر امروزه با به كارگيري تكنيك‌هاي مختلف مي‌توانند به شما كمك كنند تا اين مشكل را برطرف كنيد و به مرور ذهنيت جديدي را در خود به وجود آوريد.
در همين راستا روانشناسان تلاش مي‌كنند تا اصول ارتباطي درست را بياموزند و به مراجعان با اين طرحواره ياد بدهند كه در جريان يك رابطه عاطفي چگونه نيازهاي خودشان را مطرح كرده و در جهت برآورده شدن آن‌ها بكوشند. توجه كنيد كه طرحواره محروميت هيجاني معمولاً تأثيرات عميقي بر روان افراد باقي مي‌گذارد و نمي‌توان انتظار داشت كه يك شبه از بين روند بلكه به تلاش‌هاي مستمر و پيگيري جلسات روان‌درماني نياز دارند.
سؤالات متداول
- دلبستگي ناايمن در دوران كودكي چگونه به محروميت هيجاني منجر مي‌شود؟
افراد در سنين بسيار پايين تا حد زيادي براي ارضاي نيازهاي جسماني و رواني خود به مراقبين اوليه به خصوص مادر نياز دارند. نحوه برخورد با اين نيازها مفهوم اعتماد و امنيت را در ذهن كودك شكل مي‌دهد و منجر به شكل گيري دلبستگي به صورت ايمن يا غير ايمن مي‌شود. تجربه ناكامي در ارضاي نيازها باعث مي‌شود كه فرد از همان ابتداي كودكي برداشت تحريف شده‌اي از دنيا داشته باشد و افراد پيرامون خود را ناكام كننده و بي‌عاطفه ببيند.
براي آگاهي بيشتر در زمينه دلبستگي در كودكان كليك كنيد.
- چگونه مي‌توانيم از وجود طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه در خود باخبر شويم؟
براي ارزيابي دقيق اين موضوع لازم است كه به يك روان درمانگر مراجعه كنيد. روانشناسان با انجام ارزيابي‌هاي روانشناختي و اجراي پرسشنامه‌هاي مرتبط با شناسايي طرحواره‌ها مي‌توانند در اين زمينه به شما آگاهي ببخشند و بهبود شرايط كمك كنند.
براي دريافت مشاوره در زمينه طرحواره محروميت هيجاني مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: طرحواره محروميت هيجاني | راه هاي رهايي از تله محروميت هيجاني