درمان وجودي نوعي رويكرد درماني است كه براي رسيدن به اهداف خود از فلسفه كمك مي‌گيرد. درمان وجودي تنها بر تعارضات دروني، غرايز سركوب شده فرد و تأثير اتفاقات و خاطرات تلخ گذشته كه اغلب در رويكردهاي روانكاوي و روان تحليل‌گري مورد بررسي قرار مي‌گيرد، اشاره نمي‌كند؛ بلكه نحوه‌ي مواجهه‌ي فرد با اصل وجود و هستي را نيز مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. در اين نوع درمان تلاش مي‌شود تا ظرفيت‌هاي وجودي فرد به حداقل برسد و آگاهي و دركش افزايش پيدا كند؛ از اين طريق مي‌تواند بر بيماري‌هاي رواني همچون اضطراب پيروز شود. درمان وجودي بر روي تمامي افراد به يك شكل جواب نمي‌دهد بنابراين مي‌توانيد براي انتخاب بهترين رويكردهاي درماني از مشاوره روانشناسي و يا مشاوره تلفني فردي بهره‌مند شويد.
براي دريافت مشاوره در زمينه روان درماني و اتخاذ يك روش درمان مناسب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع : درمان وجودي | تاريخچه و فرايند روان درماني وجودي
تاريخچه وجود گرايي و درمان وجودي
بستر شكل گيري فلسفه و درمان وجودي، نسل بعد از جنگ جهاني اول و جستجو براي معني بعد از ويراني جنگ جهاني دوم بود. درمان وجودي ابتدا به عنوان يك فلسفه و بعد روان درماني به سوال‌هايي حول زندگي و مرگ پرداخت. لودويگ بينزوانگر اولين متخصص بهداشت رواني بود كه بر ماهيت وجودي روان درماني تاكيد كرده و ديدگاهي پديدار شناسانه داشت. وجودنگرهاي ديگري چون وانگر تحت رهنمود فيلسوف دانماركي كي يركگارد بودند. مدارد باس نيز دومين پيشگام بانفوذ روان درماني وجودي و رولو مي‌بانفوذترين درمانگر وجودي در ايالات متحده بوده است. كتب رولو مي‌با عناوين معني اضطراب، وجود، عشق و اراده، كشف هستي جزو پرفروش‌ترين كتب در زمينه درمان وجودي بوده‌اند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روان درماني كليك كنيد.
تمركز و تأييد درمان وجودي بر چيست؟
تمركز و تأكيد درمان وجودي بر اراده‌‌ي آزاد، خودمختاري و جستجو براي يافتن معنا است. اين نوع از درمان به جاي پرداختن به نشانه‌ها بر روي خود فرد متمركز است. درمان وجودي در تلاش است تا ظرفيت افراد را براي ايجاد انتخاب‌هاي منطقي و توانايي‌هايش، افزايش دهد. رويكرد وجودي بر اين مسائل تأكيد مي‌كند:
- همه‌افراد به طور نسبي از مهارت خودشناسي برخوردارند.
- افراد هويت‌هاي منحصر به فردي دارند كه از طريق ارتباط با ديگران آن‌ها را نمايان مي‌كنند.
- لازم است افراد دائما به خلق خود بپردازند چرا كه معناي زندگي در حال تغيير است.
- اضطراب بخش انكار نشدني و جدا نشدني از زندگي انسان است.
درمان وجودي براي درمان چه بيماري‌هايي به كار مي‌رود؟
مداخلات درماني در درمان وجودي به منظور افزايش درك و آگاهي خود فرد صورت مي‌گيرد. درمانگران در اين رويكرد تلاش مي‌كنند تا نشانه‌هاي بيماري‌هايي مانند اضطراب مفرط، خشونت، بي‌تفاوتي، پوچي، تنهايي، خجالت، اعتياد، بيگانگي، نااميدي، گناه، خشم، رنجش و… را در افراد كاهش دهند. در اين نوع درمان به فرد كمك مي‌شود تا تجربيات خود را افزايش دهد و به نوعي انعطاف پذيري در عشق، تعهد، قدرت، روابط، خلاقيت، معنويت، اصالت، خودشكوفايي و اراده دست يابد.
انتظاراتي كه در دوره درمان وجودي برآورده مي‌شوند
در درمان وجودي گستره‌اي از انواع رويكردها مورد استفاده قرار مي‌گيرد اما بيشتر تمركز بر روي وظايف و آزادي است. درمانگر وجودي به شما كمك مي‌كند تا در برابر اضطراب‌ها و تنش‌هاي رواني، معناي زندگي خود را بيابيد و اين امر از طريق به كار بردن قدرت تفكر، عمل مسئولانه و مقابله كردن با افكار منفي و فشارهاي اجتماعي حاصل مي‌شود. در اين درمان به فرد كمك مي‌شود تا عشق، خلاقيت، اراده و اصالت خود را پرورش دهد و از نيروهاي دروني خود بيشتري بهره را ببرد.
براي مثال در درمان اعتياد، درمانگر به شما كمك مي‌كند تا با اضطراب حاصل از مصرف سوء مواد مخدر مواجه شويد و شما را هدايت مي‌كند تا وظايف خود را در اين زمينه بر عهده بگيريد. به شما آموزش داده مي‌شود تا خودتان در مورد نحوه‌ي بهتر زندگي كردن تصميمات عاقلانه بگيريد، مسئوليت‌هاي خود را بپذيريد و به جاي پرداختن و اهميت به حوادث بيروني، بر رفتارها و افكار خود كار كنيد.
فرايند درمان در روان درماني وجودي
فرآيند روان درماني در جلسات درمان وجودي شامل موارد زير است:
1. برقراري ارتباط مراجع با درمانگر و نوع درمان
2. بررسي مشكل و تعيين اهداف درماني
3. ارزيابي ريشه و علل عمقي نشانه‌ها و علائم
4. افزايش تعهد مراجع نسبت به ادامه دادن فرآيند درمان و كمك به او براي رسيدن به خواسته‌هاي دروني
5. تقويت اصالت و خلوص در مراجع
نظريه شخصيت درمان وجودي
افرادي كه به درمان وجودي معتقدند فرآيند شكل گيري را ثابت نمي‌دانند و معتقدند با صفات مخصوصي مشخص نمي‌شود. در واقع وجود جلوه‌اي از بودن در دنياي واقعيت است. وجودنگرها اعتقادي به جدايي و دوگانگي ذهن و بدن ندارند و مي‌گويند چنين مفاهيمي تنها توسط خود افراد ساخته مي‌شود. افراد معتقد به وجودگرايي دنيايي كه انسان با آن ارتباط برقرار مي‌كند را حاصل برداشت‌هاي آنان مي‌داند. ارتباط را در سه سطح ارزيابي مي‌كنند: بودن براي خويشتن، بودن با ديگران و بودن در طبيعت
بودن براي خويشتن: بودن براي خويشتن با هدف رسيدن به نوعي از زندگي آگاهانه و خلق وجودي سالم است اما اشتغال ذهني زيادي را براي فرد به همراه دارد.
بودن با ديگران: آگاهي افراد از قدرت قضاوت‌گري انسان گاه باعث مي‌شود از ديگران بترسند و فرار كنند. اين ترس باعث مي‌شود گاه افراد هميشه سكوت كنند تا مورد ارزيابي ديگران قرار نگيرند و يا رفتار خود را به گونه‌اي ديگر بروز مي‌دهند تا تأثيرات بهتري بر ديگران داشته‌باشند.
بودن در طبيعت: به نحوه ارتباط برقرار كردن انسان با محيط طبيعي و ميزان پذيرش انسان نسبت به طبيعت اشاره دارد.
درمانگران در اين رويكرد معتقدند انسان بايد بهترين روش‌هاي بودن با خود، با ديگران و بودن با طبيعت را به كار بگيرد تا به زندگي سالم دست يابد و اين روش‌ها شامل اصيل بودن مي‌شود.
مفهوم اصيل بودن در ديدگاه وجودي
وجود اصيل، گشودگي به طبيعت و ديگران و خودمان است. گشودگي يعني فرد اصيل آگاه است و چيزي را از خود پنهان نمي‌كند و آزادي خودانگيخته‌اي براي بودن با ديگران دارد. چيزي را از خود برملا نمي‌كند كه با آن مغاير باشد. وجود اصيل در هر سه سطح هستي تعارضي ندارد و يكپارچه و متصل است.
اولين منبع اضطراب در ديدگاه وجودي
آگاهي ما درباره اين كه زماني بايد بميريم، و نيستي در انتظار ماست، يك اضطرابي را در همه ما ايجاد مي‌كند. در واقع آگاهي از مرگ در ما ايجاد اضطراب وجودي مي‌كند. از نظر وجودنگرها اغلب مشكلات رواني بشر ناشي از رويارو شدن با همين جلوه‌هاي نيستي و متعاقبا اضطراب وجودي است.
فاعل بودن در درمان وجودي
درمان وجودي نياز به عمل كردن را جز جداشدني از وجود مي‌داند. براي هر فعلي بايد انتخابي اتفاق بيوفتد و هر انتخابي مسئوليتي به دنبال دارد و هر مسئوليتي اضطراب آور است. آگاهي از اينكه ما افراد آزادي هستيم كه انتخاب مي‌كنيم و در برابر اين انتخاب‌ها هم مسئول هستيم در ما ايجاد اضطراب مي‌كند.
ريشه هاي اضطراب از ديدگاه وجودي
تهديد به بي معنايي پيشامد ديگري است كه منجر به اضطراب مي‌شود. اين اضطراب، موجب جهت‌گيري زندگي ما براي انجام كارهاي معني دار مي‌شود. اگر در زندگي معني نباشد نيرويي هم براي تصميم گيري و عمل وجود ندارد. انزوا و تنهايي هم در اين دنيا وضعيت ديگري براي ايجاد اضطراب است.
نظريه آسيب شناسي درمان وجودي
- دروغ گفتن اساس آسيب رواني است.
- ما از راه دروغ گفتن از نيستي فرار كنيم تا اجازه تجربه اضطراب وجودي را به خود ندهيم.
- دو انتخاب داريم : مضطرب شدن يا دروغ گفتن.
- دروغ گفتن به اضطراب روان رنجور منجر مي‌شود.
- اضطراب روان رنجور پاسخي بدلي به هستي است در حالي كه اضطراب وجودي پاسخي صادقانه به نيستي است.
- اضطراب روان رنجور به عمل كردن طبق اضطراب منجر مي‌شود.
- نشانه‌هاي آسيب رواني در واقع مفعول كردن خودمان است.
- آسيب رواني با تاكيد زياد بر يك سطح وجود به بهاي سطوح ديگر مشخص مي‌شود.
- دروغ گفتن در هر سطح وجودي مي‌تواند روي دهد.
- رايج‌ترين سطح دروغ گفتن به ديگران است. با تصوير غلطي كه از خود به ديگران نشان مي‌دهيم.
- از طريق دروغ گفتن تماس خود را با منبع رهنمود شخصي خويش يعني قصدمندي خود را از دست مي‌دهيم. قصدمندي آفريدن معنا ومبناي هويت ماست. قصدمندي ما مستلزم موضع گيري در زندگي است.
نظريه فرايندهاي درمان وجودي
دروغ گفتن منبع آسب رواني است صداقت راه حل برطرف كردن نشانه‌ها است. پس اصالت هدف روان درماني وجودي است. بالا بردن آگاهي يكي از فرايندهاي مهم است كه افراد از طريق آن به جنبه‌هايي از دنيا و خودشان پي مي‌برند كه با دروغ گفتن مخفي مانده‌اند. در درمان وجودي به فنون اهميتي داده نمي‌شود، زيرا تكنولوژي فرايند مفعول كردن است. وجودنگري به رابطه اصيل بين درمانگر و درمانجو تأكيد دارد.
چند نكته
- نيستي زمينه است كه شكل هستي در برابر آن آفريده مي‌شود.
- بي معنايي زمينه اي است كه معني را مي‌توان در برابر آن درك كرد.
- شكل هستي ما هشيار, انتخاب شده و آزاد است.
- ما در زندگي روزمره هستي را به صورت فاعل بودن خود تجربه مي‌كنيم كه به موجب آن فاعل يا عامل فعال در هدايت كردن زندگي خويش هستيم. نيستي به صورت مفعول بودن ما تجربه مي‌شود كه به موجب آن تنها مفعولهايي هستيم كه به وسيله نيروهاي غير ارادي خود هدايت مي‌شويم.
- ما به عنوان فاعلي هشيار، انتخاب كننده و گشوده فقط از طريق مواجه شدن با اضطراب وجودي و جان به در بردن از آن مي‌توانيم معنا يابيم.
- اجتناب كردن از اضطراب وجودي به معني اجتناب ورزيدن از نيستي در شكل‌هاي مختلف آن است.
- اجتناب كردن از انتخاب و اضطراب به معني آن است كه نتوانسته ايم فاعل انتخاب كننده باشيم.
- هستي اصيل فقط در زمان حال وجود دارد.
- فرايند درمان وجودي مبتني بر بالا بردن آگاهي و بينش است.
- درمان وجودي در گروه درماني و درمان انفرادي نيز به كار برده مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه گروه درماني كليك كنيد.
- درمان وجودي نيز مانند رفتار درماني، روانكاوي، درمان‌هاي شناختي رفتاري، واقعيت درماني و ديگر روش‌ها يك نوع رويكرد درماني است. براي اطلاع از اين رويكردها به مقاله‌هاي رفتار درماني، روانكاوي و درمان شناختي رفتاري مراجعه كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه روان درماني و اتخاذ يك روش درمان مناسب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع : درمان وجودي | تاريخچه و فرايند روان درماني وجودي