احتمالا براي شما هم پيش آمده كه فرايند احياي قلبي و دادن تنفس مصنوعي را مشاهده كرده باشيد. اين عمليات، جزو اولين مراحل آموزش امداد و نجات بوده و يادگيري آن براي همه افراد امري ضروري است. چرا كه ممكن است در وضعيتي گرفتار شويد كه دسترسي سريع به پزشك يا اورژانس وجود نداشته باشد و آنجا است كه مرگ و زندگي يك انسان در دستان شما قرار مي‌گيرد. اين كار در عين سادگي، نكات مهمي دارد كه بهتر است آنها را دانسته و در مواقع لزوم از آن استفاده كند. ايست قلبي ممكن است در زمان اور دوز، مصرف همزمان مشروب با ترامادول و ديگر مواد، حوادث و... در هر مكاني اتفاق بيافتد. شما مي‌توانيد با آگاهي از اصول اوليه احياي قلبي و نكات مربوط به آن، مانع از مرگ يك انسان بشويد.
منبع: احياي قلبي ريوي يا CPR چيست و به چه صورت انجام مي‌شود؟
احيا قلبي – ريوي يا CPR چيست؟
CPR، مخفف Cardiopulmonary resuscitation و به معناي احياء قلبي ريوي است. سي پي آر عمليات نجات افرادي است كه دچار ايست قلبي و ايست تنفسي شده‌اند كه شامل ماساژ قلب و دادن تنفس مصنوعي است. هدف اصلي اين كار احياي دو عضو حياتي يعني مغز و قلب است. احياي قلبياحياي قلبي با رساندن اكسيژن به قلب، مغز و بازيابي فعاليت تپش قلب باعث خون رساني عادي به مغز مي‌شود.
اهميت زمان شروع احياي قلبي
هنگامي كه قلب از كار مي‌ايستد، خونرساني به ديگر اعضاي بدن و مخصوصا مغز متوقف مي‌شود. در صورت عدم خون رساني، فعاليت مغز با مشكل مواجه مي‌شود. به طوري كه اگر قلب در فاصله زماني 4 تا 6 دقيقه شروع به فعاليت نكند، امكان بروز آسيب‌هاي مغزي افزايش مي‌يابد. اگر احياي قلبي 10 دقيقه بعد از ايست قلبي انجام شود، به احتمال زياد فرد دچار مرگ مغزي خواهد شد. پس زمان شروع احيا قلبي اهميت بسيار بالايي دارد؛ در صورتي كه در چنين شرايطي قرار گرفتيد، حتي يك دقيقه را هم نبايد از دست دهيد.
نشانه هاي ايست قلبي
از علائم ايست قلبي مي‌توان به موراد زير اشاره كرد:
1. از بين رفتن هشياري به صورت ناگهاني (فرد با تكان دادن و شنيدن نام خود هيچ واكنشي نشان نمي‌دهد)
2. نداشتن نبض (نبض بر روي گردن و بين اولين فرورفتگي دو طرف گلو قابل احساس است)
3. مشكل در تنفس يا عدم تنفس (صورت خود را به بيني و دهان فرد نزديك كرده تا حرارت نفس يا حركت قفسه سينه را مشاهده كنيد)
نكته: تمامي اين نشانه‌ها بايد در كمتر از 10 ثانيه مورد بررسي قرار گيرند تا زمان احياي قلبي از دست نرود. در صورت ناتواني در گرفتن نبض مي‌توانيد تنها به هوشياري و تنفس اكتفا كنيد.
قبل از احياي قلبي چه بايد كرد؟
قبل از احياي قلبي، بايد بررسي كنيد كه آيا بيمار نياز به CPR دارد يا نه. بررسي كنيد كه چه خطراتي ممكن است او را تهديد كند. براي اين كار 3 مرحله وجود دارد:
1. فرياد كشيدن و تكان دادن
شانه‌هاي بيمار را گرفته و آن را به آرامي تكان دهيد. اگر نام بيمار را مي‌دانيد، فرياد بزنيد و به او بگوييد كه بيدار شود. آسيب‌هاي گردن بيمار در اين مرحله بايد بررسي شود.
2. درخواست اورژانس كنيد
اگر اطراف شما كسي هست، سريعا از آنها بخواهيد كه با اورژانس تماس بگيرند و اگر كسي نيست فرياد بزنيد تا فردي پيدا شود و خودتان هرگز بيمار را ترك نكنيد. هر ثانيه براي او حياتي است.
3. تنفس بيمار را چك كنيد
پيش از احياي قلبي تحركات قفسه سينه بيمار را بررسي كنيد. به صداي تنفسش گوش دهيد و نفس‌ها را روي صورت خود حس كنيد. در صورت داشتن تنفس طبيعي، نيازي به انجام احياي قلبي نيست. اما در صورت عدم تنفس، بلافاصله احياي قلبي را شروع كنيد.
زمان زيادي براي بيدار كردن بيمار نگذاريد. اگر در عرض 5 ثانيه بيمار واكنش نشان نداد، وقت را تلف نكنيد. شما با CPR نمي‌توانيد به بيمار صدمه بزنيد، مگر اينكه قفسه سينه او آسيب جدي ديده باشد. اما اگر بيمار به احيا قلبي نياز داشته و شما اينكار را انجام ندهيد، فرد جان خود را از دست مي‌دهد. مي‌توانيد با اورژانس تماس گرفته و طبق راهنمايي‌هاي آنها از پشت تلفن عمل كنيد.
مراحل انجام احياي قلبي
اگر فرد ديگري كنار شماست، از او بخواهيد كه دقيقا به شما نگاه كند تا در صورتي كه شما خسته شديد، عمليات را ادامه دهد.
1. ماساژ قفسه سينه
_ماساژ قفسه سينه براي رساندن خون از قلب به مغز است، شما بايد بدون وقفه خون را در مسير نگه داريد. هر مكث يا تاخيري مي‌تواند در جريان خون تاثير بگذارد.
_عمق و ميزان فشار بسيار مهم است. فشار نبايد آنقدر باشد كه قفسه سينه يا اعضاي داخلي بدن آسيب ببيند. پس از هر فشار، بايد كاملا وزن خود را از روي بدن فرد برداريد. اينكار را تا برگشت بيمار، تنفس و هوشياري او ادامه دهيد.
_براي ماساژ قفسه سينه، بالاي سر فرد زانو بزنيد. دستان خود را به صورتي كه در تصوير مي‌بينيد آماده كنيد. يك دست باز و دست ديگر روي آن قرار مي‌گيرد. سپس انگشتان دست بالايي در بين انگشتان دست پايين جفت مي‌شود. شما بايد كاملا عمود و در بالاي قفسه سينه بيمار قرار بگيريد.
_پاشنه يك دست را در مركز سينه و نقطه اي بين دو سر پستان قرار دهيد، دست ديگر را روي آن بگذاريد و انگشتان را قفل كنيد.
_با بازوهاي راست و عمودي، فشاري قاطع و آرام وارد كنيد، به طوري كه قفسه سينه حدود 5-6 سانتي متر پايين برود.
_حدودا 100 تا 120 ضربه در دقيقه (تقريبا 2 بار در هر ثانيه) بايد انجام شود. احياي قلبي يك كار انرژيبر است و بايد براي آن آمادگي داشته باشيد.
_30 بار ماساژ سينه را انجام دهيد.
2. تنفس مصنوعي براي دو مرتبه
تنفس مصنوعي يكي از مراحل بحث برانگيز احياي قلبي است. اگر مي‌خواهيد تنفس مصنوعي انجام دهيد، بايد از درست انجام دادن آن مطئن شويد. مراحل تنفس مصنوعي به شرح زير مي‌باشد:
1. سر را به پشت چرخانده و چانه را كمي بالا بياوريد.
2. قسمت نرم بيني فرد را با دست ببنديد.
3. يك نفس طبيعي بكشيد. اطراف دهان را كاملا بسته و روي دهان بيمار بگذاريد. بايد مراقب باشيد كه نفس شما زيادي عميق و سنگين نباشد.
4 _ قفسه سينه فرد بايد بالا رفته و دوباره پايين بيايد.
5 _ سر خود را بالا بياوريد. يك نفس ديگر بگيريد و نفس نجات دوم را انجام دهيد. بين دو تنفس نبايد بيشتر از 5 ثانيه طول بكشد و بيشتر از دو مرتبه نيز نباشد.
نكته: اگر داخل دهان فرد ترشحاتي وجود دارد، بايد قبل از تنفس مصنوعي دهان او را تخليه كنيد.
تا كي اين كار را ادامه دهيم؟
چرخه اي كه در بالا گفته شد شامل 30 فشار قفسه سينه و 2 تنفس مصنوعي است. بايد اينكار را تا زماني كه تنفس و هوشياري فرد برگردد انجام دهيد. حتي ممكن است به 10يا 20 چرخه نيز نياز باشد. اينكار را تا زمان رسيدن اورژانس ادامه دهيد. برگشت بيمار به صورت سرفه، باز شدن چشم، صحبت كردن يا نفس كشيدن طبيعي اتفاق مي‌افتد. در صورت خستگي، احياي قلبي را به فرد ديگري آموزش دهيد تا او اين كار را ادامه دهد. خستگي شما و عدم اعلام به فرد ديگر، مي‌تواند مرگ مصدوم را به همراه داشته باشد.
نحوه انجام احياي قلبي كودكان 1 تا 8 ساله
احياي قلبي كودكان نيز مشابه روش احيا قلبي در بزگسالان است. در كودكان 30 بار قفسه سينه را فشار داده و دو مرتبه تنفس مصنوعي بدهيد. با توجه به جثه كودك مي‌توانيد از يك يا هر دو دست خود براي ماساژ قلبي استفاده كنيد. جناق سينه كودك در حين احيا بايد به اندازه 5 سانتي متر پايين برود. دو دقيقه احيا انجام داده و سپس با اورژانس تماس بگيريد تا شما را راهنمايي كنند.
نحوه انجام احياي قلبي كودكان زير 1 سال
در صورتي كه نوزاد هيچ نشانه‌اي از هوشياري و تنفس ندارد، با دو يا سه انگشت يك دست خود ماساژ قلبي را شروع كنيد. 30 مرتبه قفسه سينه را فشار داده و سپس دوبار به او تنفس مصنوعي دهيد. در حين ماساژ قلبي، قفسه سينه نوزاد بايد 3 سانتي متر پايين برود. پس از هربار تنفس، قفسه سينه بايد بالا بيايد. دو دقيقه احياي قلبي را انجام دهيد و سپس با اورژانس تماس بگيريد.
براي دريافت مشاوره در زمينه مهارت هاي امداد و نجات و احياي قلبي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: احياي قلبي ريوي يا CPR چيست و به چه صورت انجام مي‌شود؟