بي انگيزگي در كودكان به شرايطي گفته مي‌شود كه فشار دروني و هدف براي انجام فعاليتي وجود ندارد و محركي كه به رفتار كودك نيرو مي‌دهد خاموش گشته است. علل بي انگيزگي مي‌تواند ناشي از تعاملات اجتماعي، عوامل رواني و مشكلات درون خانوادگي باشد كه نقش خانواده به عنوان هسته اصلي و مركزي رشد كودك پررنگ تر است. والدين در اينجور مواقع بايد انتظارات خود را از كودك متعادل‌تر كرده و با افزايش انگيزه و ايجاد سائق‌هاي محرك، كودك را به هدف مورد نظر سوق دهند. گاهي مشاهده مي‌شود كه كودك كاري را انجام مي‌دهد اما انگيزه كافي ندارد، در اينجور مواقع نتيجه كار هيچگاه مطلوب نخواهد بود پس لازم است كه به راهكارهاي افزايش انگيزه توجه كرده تا مشكل را بتوانيد به صورت اصولي حل كنيد. همچنين مشاوره كودك مي‌تواند به شما ياري برساند.
منبع: دلايل بي انگيزگي در كودكان و راه هاي افزايش انگيزه كودكان
چگونه به بي انگيزگي كودكم پي ببرم؟
از آن جا كه كاركردهاي شناختي در كودكان شكل نگرفته است، آن‌ها قادر به بيان بسياري از مشكلات خود نيستند، اما مراقبان كودك مي‌توانند با مشاهده و بررسي شواهد به وجود مشكل پي ببرند. بي انگيزگي در كودكان از جمله موضوعاتي است كه كودكان آن را در قالب رفتار از خود بروز مي‌دهند. شما مي‌توانيد با شناسايي اين نشانه‌ها در موقعيت‌هاي مختلف به وجود آن‌ها پي ببريد.
براي اطلاع از ويژگي‌هاي كودك سالم كليك كنيد.
نشانه هاي بي انگيزگي كودكان | انجام تكاليف مدرسه
يكي از موقعيت‌هايي كه كودك در آن اظهار بي انگيزگي مي‌كند، انجام تكاليف مدرسه است. كودك با انجام ندادن، نصفه و نيمه رها كردن و به تعويق انداختن تكاليف، بي انگيزگي خود را بروز مي‌دهد. معمولا كودك در اين مواقع حوصله انجام كارهاي مدرسه را نداشته و به جاي آن به دنبال تفريح و لذت‌هاي ديگر مي‌رود.
به بازي هاي مورد علاقه اش توجه كنيد
هنگام بي انگيزگي، ديگر كودكتان ميلي به انجام بازي‌هاي مورد علاقه‌اش ندارد. اين در حالي است كه هيچ نوع بازي ديگري را جايگزين بازي‌هاي قبلي نكرده است. بي انگيزگي و بي ميلي در انجام بازي مي‌تواند نشانه‌اي از يك ناراحتي اساسي در كودك باشد.
نشانه هاي بي انگيزگي كودكان | گروه دوستان
كودكتان نسب به دوستاني كه هميشه با آن‌ها بازي مي‌كرد و جزء صميمي‌ترين دوستان او به حساب مي‌آيند، بي تفاوت شده است. حتي در جمع دوستانش ميلي به بازي كردن با آن‌ها ندارد و ترجيح مي‌دهد تنها باشد. گاهي كودك ازهمان ابتدا، بازي‌هاي فردي را به حضور در جمع ترجيح مي‌دهد. ممكن است اين مورد جزئي از رفتار طبيعي كودك بوده و نشان از ماهيت او باشد اما اگر تغيير ناگهاني در رفتار كودك اتفاق بيفتد بايد بيشتر بررسي شود.
انجام وظايف محول شده در منزل
كودك به انجام كارهايي كه از او مي‌خواهيد بي‌تفاوت است و دائم آن‌ها را به عقب مي‌اندازد. مثلا تا الان وسيله‌هاي اتاقش را خودش جمع مي‌كرده، اما ديگر به آن بي تفاوت شده و انرژي انجام آن را ندارد. دائم بهانه مي‌گيرد و به نحوي از زير كارها و وظايف محوله در مي‌رود. والدين در اين گونه مواقع بايد به پايين آمدن و بي انگيزگي كودك شك كرده و بيشتر موضوع را بررسي كنند.
نقش خانواده در بي انگيزگي كودكان
خانواده هسته اصلي رشد و نمو افراد از ابتداي تولد و كودكي تا بزرگسالي است. بسياري از عوامل ايجاد كننده و تشديد كننده بي انگيزگي در كودكان را بايد در درون خانواده جستجو كرد. والدين مي‌توانند با آگاهي درباره علم روانشناسي كودك ارتباط موثرتري با آن‌ها برقرار كنند.
براي آگاهي بيشتر در زمينه روانشناسي كودك كليك كنيد.
كمال گرايي والدين
بعضي والدين به خاطر ناكامي‌هاي خودشان به صورت ناخودآگاه در تلاش‌اند تا كودكشان به آرزوهاي دست نيافته آن‌ها برسند. برخي ديگر وسواس كمالگرايي خود را در مورد كودك خود نيز اعمال مي‌كنند. اما بايد توجه داشته باشيد كه توقعات شما فراتر از حد توان جسمي و رواني كودك نباشد. اين توقعات موجب ناكامي و در نتيجه بي انگيزگي كودك مي‌شود.
براي آشنايي بيشتر در زمينه وسواس كليك كنيد.
اختلاف والدين بر سر تربيت كودك
والديني كه هنوز بر سر نوع تربيت، باورها و عقايد اصلي در زندگي خود به توافق نرسيده‌اند، نمي‌توانند تربيت و آموزش درستي را بر روي كودك اعمال كنند. همين تعارضات و عدم تفاهم در نوع تربيت به مرور در كودك حس بي انگيزگي ايجاد مي‌كند. كودك با خود فكر مي‌كند "هر آنچه از من سربزند از نظر والدين من پذيرفتني نيست". به مرور اين حس در او موجب احساس بي كفايتي، ناكارآمدي شديد و بي انگيزگي مي‌شود. بهتر است به عنوان والدين سعي كنيد انتظاراتتان از كودك با همسرتان در يك راستا باشد.
نپذيرفتن كودك با تمام ويژگي هاي مثبت و منفي رفتاري
كودك شما مانند ديگر كودكان داراي ويژگي‌هاي مثبت و منفي است كه او را از ديگر كودكان مجزا مي‌كند. توجهات و محبت والدين اگر بر اساس ويژگي‌هاي كودك و نه شخصيت خود او باشد، خواه ناخواه اين پيغام را به كودك مي‌دهند كه "تو دوست داشتني نيستي مگر آن كه بر اساس خواسته‌هاي ما رفتار كني". شما بايد تلاش كنيد ويژگي‌ها را از شخصيت اصلي كودك مجزا كنيد. اگر رفتار غلطي از آن‌ها سر زد كل شخصيت او را زير سوال نبريد و تنها به خاطر آن يك رفتار خاص، او را مورد بازخواست قرار دهيد.
شرايط محيطي موثر در بي انگيزگي كودكان
علاوه بر خانواده، محيطي كه كودك در آن حضور دارد نيز در ايجاد بي انگيزگي موثر است. محيط شامل مدرسه، گروه دوستان، اقوام و حتي فضاي اينترنت از مواردي است كه در ايجاد انگيزه يا بي انگيزگي كودك نقش عمده‌اي ايفا مي‌كنند. در ادامه موارد موثر در بي انگيزي مرتبط با محيط را شرح مي‌دهيم.
ناكامي و شكست مداوم كودك
كودكان به دلايل مختلف مانند تنبيه بدني، گرفتن نمرات بد پي در پي، احساس شكست در دعواي دوستانه و ... بي انگيزه مي‌شوند.
براي اطلاع در زمينه تنبيه بدني كودك كليك كنيد.
استفاده زياد از اينترنت
زماني كه كودك به بازي و استفاده مداوم از اينترنت مي‌پردازد، انگيزه كافي براي ايجاد و برقراري ارتباط با ديگران را از دست مي‌دهد. همچنين اينترنت موجب استرس زياد، افسردگي، خواب ناكافي و بي خوابي‌هاي مداوم و در طولاني مدت صدمات جدي مغزي مي‌شود. مهم‌تر از همه كودك از نظر رواني و فيزيكي هميشه خسته است. در نتيجه انرژي و انگيزه كافي براي انجام فعاليت‌هاي مفيد و ضروري در طول روز را از دست مي‌دهد.
افسردگي در كودكان
افسردگي از بيماري‌هاي رواني است كه با گوشه گيري، كم وزني، بي اشتهايي يا پر اشتهايي، اختلالات خواب و ... مشخص مي‌شود. بيماري افسردگي به خاطر ويژگي‌هاي نامبرده در افزايش بي انگيزگي كودك نيز موثر است.
عوامل موثر در كاهش بي انگيزگي كودكان
به عنوان يك والد بايد بتوانيد در ايجاد انگيزه كودك موثر باشيد. چون فرد موثري در زندگي كودك محسوب مي‌شويد. كودك همواره از شما الگو برداري مي‌كنند. مواردي را به اختصار در ادامه براي كاهش بي انگيزگي در كودكان اشاره مي‌كنيم.
توجه به ويژگي هاي مثبت كودك
كودكي كه به ويژگي‌هاي مثبت خود آشنا نيست، ممكن است به اين باور برسد كه ويژگي مثبتي ندارد و انگيزه‌اش به شدت افت كند. شما به عنوان والدين تلاش كنيد ويژگي‌هاي مثبت را در كودك شناسايي و آن‌ها را به او يادآوري كنيد. با كشف و پرورش استعدادهاي كودكتان به او اجازه دهيد به خود حس بهتري پيدا كند در نتيجه انگيزه او بالا مي‌رود.
كاهش بي انگيزگي كودكان | عواقب بي انگيزگي را به كودك يادآوري كنيد
به عنوان يك والد نگراني شما از بي انگيزگي كودكتان امري طبيعي است. براي او شفاف و روشن توضيح دهيد كه اگر تكاليف‌اش را انجام ندهد، ممكن است در مدرسه توسط معلم تنبيه شود يا اگر در انجام وظايفي كه به او محول كرده‌ايد تلاش نكند، فرد موفقي در آينده نخواهد شد. تا زماني كه كودك به نتيجه عمل خود آگاه نباشد تغييري در رفتارش ديده نمي‌شود.
انتظاراتتان از كودك را متعادل تر كنيد
والديني كه از كودكان خود انتظاراتي فراتر از توان آن‌ها دارند، به طور ناخودآگاه اين حس را به او القا مي‌كنند كه "نسبت به چيزي كه از تو انتظار داريم ناتوان هستي". اگر كودك نتواند در اين مورد انتظارات والدين را برآورده كنند دچار بي انگيزگي مي‌شود.
در صورتي كه با كودك خود در انجام تكاليف مشكل داريد، بهتر است به دنبال دلايل بي انگيزگي كودك خود باشيد. تلاش كنيد علت را جويا شويد و متناسب با علت، براي افزايش انگيزه كودك به او كمك كنيد. براي بررسي‌هاي دقيق تر و اتخاذ يك روش مناسب مي‌توانيد از مشاوره كودك نيز بهره ببريد.
براي آشنايي بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.
سوالات متداول
كودكم به ورزش علاقه زيادي داشت اما بعد از شكست در مسابقه بي انگيزه شده و حتي حاضر نيست ديگر ورزش را ادامه دهد. چه راهكاري را پيشنهاد مي‌دهيد.
در واقع ناكامي و شكست از علل اصلي بي انگيزگي در كودك است كه لازم بوده والدين سعي كنند فشار را از روي كودك بردارند و با جملات انگيزه دهنده كودك را به سمت جبران شكست سوق دهند. گاهي والدين بعد از شكست فرزندشان بيشتر او را تخريب كرده و اعتماد به نفس كودك را زير سوال مي‌برند. لازم است كه در او حس بهتري ايجاد كنيد و در كنارش باشيد. آموزش پدر و مادر در ايفاي نقش آن‌ها تاثيرات زيادي دارد.
براي آشنايي بيشتر در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه بي انگيزگي كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: دلايل بي انگيزگي در كودكان و راه هاي افزايش انگيزه كودكان