شكل گيري دلبستگي در كودكان زير دو سال از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. چرا كه دلبستگي اوليه به مراقب بر سلامت هيجاني كودك در بزرگسالي به طور مستقيم تأثير مي‌گذارد. دلبستگي فرآيند برقراري و حفظ يك پيوند عاطفي است كه با والدين يا مراقب اوليه ايجاد مي‌شود، اين فرآيند معمولا از 6 ماهگي به بعد شكل مي‌گيرد و براي كودك امنيتي ايجاد مي‌كند كه اساس كشف و يادگيري دنياي او مي‌شود. دلبستگي كودك با مراقب اوليه تضمين كننده كيفيت روابط بعدي فرد با مراجع قدرت و همسالانش مي‌شود و به تنظيم هيجاني كودك در سال‌هاي بعدي زندگي كمك شاياني مي‌كند. آگاهي بيشتر از روانشناسي كودك به شما كمك مي‌كند تا فرزند خود را بهتر بشناسيد و با كيفيت بيشتري با او ارتباط برقرار كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روانشناسي كودك كليك كنيد.
منبع: اهميت و پرورش دلبستگي كودكان زير دو سال
معناي دلبستگي چيست؟
دلبستگي به اين معناست كه فرد به تدريج به مراقب اوليه خود وابسته مي‌شود و از بودن در كنار او به احساس آرامش مي‌رسد؛ در عين حال زماني كه از مراقب و منبع دلبستگي خود دور مي‌شود، دچار ترس شده و احساس خطر مي‌كند. احساسات اوليه نسبت به مادر از زماني كه جنين در رحم او است شكل مي‌گيرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه شكل گيري دلبستگي در كودكان زير دو سال كليك كنيد.
اهميت دلبستگي كودكان زير دو سال
تجربه‌هايي كه انسان در دوران كودكي و سنين پايين‌تر به دست مي‌آورد مي‌تواند اثر عميق‌تري در زندگي او بر جاي بگذارد. يكي از مهم‌ترين اين تجارب مقوله دلبستگي است. دلبستگي نوزادان و كودكان زير دو سال جنبه تكاملي دارد و بقاي آن‌ها را تضمين مي‌كند. در واقع كودكان با ابراز رفتارهاي تقويت كننده روابط، مانند گريه كردن، لبخند زدن و چسبيدن پيام خود را به ديگران مي‌رسانند تا مورد حمايت قرار بگيرند. اين ارتباط اوليه بسيار حياتي است و كيفيت روابط بعدي كودكان، يعني آن چه او از ديگران انتظار دارد و اين كه او با ديگران چگونه ارتباط برقرار مي‌كند را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
مراحل دلبستگي قبل از دو سالگي
دلبستگي طي مراحلي ايجاد مي‌شود كه در ادامه به بررسي آن مي‌پردازيم:
مرحله اول دلبستگي كودكان زير دو سال: پيش دلبستگي (تولد تا 6 هفتگي)
نوزاد از بدو تولد تا حدود 6 هفتگي، از توانايي‌هاي مختلف فطري خود براي برقراري ارتباط با ديگران استفاد مي‌كند. به عنوان مثال لبخند مي‌زند، به چشمانتان خيره مي‌شود، چنگ مي‌زند و در مواقع ناراحتي گريه مي‌كند. در واقع با استفاده از مجموعه‌اي از توانايي‌هاي فطري‌اش ارتباط برقرار مي‌كند. اگرچه نوباوه در اين سنين بو و صداي مادر و يا مراقب خود را تشخيص مي‌دهد ولي هنوز نسبت به او دلبستگي پيدا نكرده است.
مرحله دوم: دلبستگي در حال وقوع (6 هفتگي تا 8_6 ماهگي)
در محدوده زماني 6 هفتگي تا 8_6 ماهگي متوجه مي‌شويد كه فرزندتان واكنش متفاوتي نسبت به شما در مقايسه با يك فرد غريبه نشان مي‌دهد. در واقع در اين زمان دلبستگي او در حال شكل گرفتن است. با اين حال اگر به هر دليلي از او دور شويد و براي مدتي نتوانيد در كنار او حضور داشته باشيد گريه يا اعتراض نمي‌كند. اما شما را به عنوان مادر يا مراقب اوليه مي‌شناسد و از ديگران تمايز مي‌دهد.
مرحله سوم: شكل گيري دلبستگي به طور واضح و روشن (8_6 ماهگي تا 2 سالگي _ 18 ماهگي)
در بازه زماني 8_6 ماهگي تا حدود 2 سالگي، نوباوگان اضطراب جدايي را تجربه مي‌كنند. كودك در اين دوره، زمان‌هايي كه شما حضور نداريد مضطرب و نگران مي‌شود و ممكن است گريه كند. پس زماني كه قصد داريد منزل را ترك كنيد رفتارهاي اعتراضي نشان مي‌دهد تا شما را منصرف كند، شما را محكم مي‌گيرد، مي‌چسبد، ناله مي‌كند و تا دم در همراهتان مي‌آيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلال اضطراب جدايي كليك كنيد.
اضطراب جدايي در كودكان بين سنين 6 ماهگي تا 15 ماهگي به اوج خود مي‌رسد. كودك به شما به عنوان يك پايگاه ايمن و حمايت كننده نگاه مي‌كند كه در صورت حضورتان مي‌تواند در محيط كنكاش كند، تجربه‌هاي جديد كسب كند و در صورت بروز خطر از پشتيباني شما بهره مند شود. خود اتكايي زماني رشد مي‌كند كه منبع دلبستگي، جايگاهي مطمئن را براي چنين اكتشافي فراهم كند. اضطراب جدايي در صورتي كه در كودك باقي بماند، مشكلات فراواني را به خصوص در سنين مدرسه براي مادر و فرزند ايجاد مي‌كند. با مراجعه به مشاوره كودك مي‌توانيد علت اضطراب جدايي كودك را متوجه شويد و بهترين روش‌هاي درماني را با كمك متخصص به كار بگيريد. براي كسب اطلاعات بيشتر از مشاوره كودك كليك كنيد.
مادران شاغل و دلبستگي در كودكان زير دو سال
امروزه بسياري از مادران شاغل به دليل مشغله‌ها و شرايط كاري قادر نيستند از فرزندان خود مراقبت و نگهداري كنند. ممكن است مادران شاغل چند ماه اول زايمان را مرخصي بگيرند، ولي اغلب كودك توسط مادر بزرگ و پدربزرگ‌ها نگهداري مي‌شوند يا به مراكز نگهداري از كودك واگذار مي‌شوند. قبل از دو سالگي هر شخص ديگري غير از مادر كه نقش مراقب اوليه را براي كودك ايفا كند، باعث بروز احساس ناامني در او مي‌شود و آرامش و دلبستگي كه كودك بايد از مادر خود بگيرد، به طور كامل شكل نمي‌گيرد. در اين زمينه پيشنهاد مي‌كنيم مقاله مادران شاغل را مطالعه كنيد.
نقش والدين در شكل گيري دلبستگي ايمن
كيفيت دلبستگي، تعيين كننده نحوه شكل گيري عزت نفس، اعتماد و سازگاري كودك در جنبه‌هاي مختلف زندگي آينده او است. دلبستگي ايمن در كودك زمينه‌اي براي شكل گيري روابط او با ديگران مي‌شود. پيشرفت روابط كودك و مراقب، به فرزندتان كمك مي‌كند تا رفتارها و هيجان‌هاي خود را به ويژه در موقعيت‌هاي تهديد كننده و تنش‌زا كنترل كند. پس با آگاهي از نحوه شكل گيري مراحل دلبستگي مي‌توانيد زندگي بزرگسالي كودكتان را در جهت ترقي و پيشرفت سوق دهيد و از بروز بيماري‌هاي روحي و رواني در او پيشگيري كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مراحل دلبستگي كليك كنيد.
نقش والدين در شكل گيري دلبستگي ايمن در دو سال اول زندگي اهميت بسيار بالايي دارد و حضور مادر در زندگي كودك تعيين كننده‌ي نوع دلبستگي است. بهتر است در دو سال اول مادران به صورت تمام وقت در كنار كودك خود باشند. زير دو سال هر كس ديگري به جز مادر در كنار كودك باشد باعث بروز دلبستگي در او مي‌شود اما اين دلبستگي ايمن نيست و هميشه ناقص مي‌ماند. والدين براي تربيت فرزندان خود در دوره‌هاي مختلف رشدي و ايجاد دلبستگي ايمن در آن‌ها همواره به آموزش و افزايش آگاهي نياز دارند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه دلبستگي كودكان زير دو سال مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: اهميت و پرورش دلبستگي كودكان زير دو سال