بسياري از والدين به دنبال اسباب بازي مناسب كودك خود هستند. بازي كودكان علاوه بر اينكه براي كودك لذت بخش است، به نوعي امكان بيان هيجانات، رشد فيزيكي، رواني و اجتماعي كودك را هم فراهم مي‌كند؛ بنابراين انتخاب يك بازي متناسب با مرحله رشدي كودك از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. امروزه اسباب بازي‌ها از تنوع بسياري برخوردارند. با آگاهي از نحوه تاثير هر گروه از بازي‌ها بر مهارت‌هاي كودك، مي‌توانيد بهترين نوع بازي متناسب با سن فرزندتان را انتخاب نماييد. در ادامه به بررسي اسباب بازي‌هاي مناسب و مضر براي كودكان در سنين مختلف پرداخته‌ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر از بازي كودكان كليك كنيد.
منبع: اسباب بازي كودك
بسياري از والدين به دنبال اسباب بازي مناسب كودك خود هستند. بازي كودكان علاوه بر اينكه براي كودك لذت بخش است، به نوعي امكان بيان هيجانات، رشد فيزيكي، رواني و اجتماعي كودك را هم فراهم مي‌كند؛ بنابراين انتخاب يك بازي متناسب با مرحله رشدي كودك از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. امروزه اسباب بازي‌ها از تنوع بسياري برخوردارند. با آگاهي از نحوه تاثير هر گروه از بازي‌ها بر مهارت‌هاي كودك، مي‌توانيد بهترين نوع بازي متناسب با سن فرزندتان را انتخاب نماييد. در ادامه به بررسي اسباب بازي‌هاي مناسب و مضر براي كودكان در سنين مختلف پرداخته‌ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر از بازي كودكان كليك كنيد.
منبع: اسباب بازي كودك
نكات كلي كه بايد در انتخاب اسباب بازي‌هاي كودكان به آن توجه كنيد
اسباب بازي‌ها ابزارهايي هستند كه در طول روز بيش از هر چيز در دسترس كودكان قرار دارند. انتخاب انواع مناسب آن‌ها نه تنها مي‌تواند به سرگرمي و نشاط بچه‌ها كمك كند بلكه در رشد مهارت‌هاي شناختي، حركتي، فضايي و كلامي آن‌ها نيز تأثيرگذار است. در نتيجه شما با استفاده از اسباب بازي‌هاي مناسب مي‌توانيد استعدادهاي كودك خود را در جهت مناسب‌تري هدايت كرده و فرايند رشد او را نيز تسهيل نماييد. براي اگاهي بيشتر از كشف استعداد كودك كليك كنيد.
ما در ادامه به چند نكته اشاره كرده‌ايم كه به شما كمك مي‌كنند در انتخاب اسباب بازي‌هاي فرزندتان موفق‌تر عمل كنيد.
1. جنس اسباب بازي‌ها
جنس اسباب بازي‌ها اولين و ساده‌ترين مسئله‌اي است كه بايد در انتخاب اسباب بازي مناسب كودك خود به آن دقت كنيد. خصوصاً در سال‌هاي اوليه زندگي اين موضوع بسيار اهميت دارد. چراكه كودكان در اين برهه زماني براي درك همه اشياي پيراموني آن را در دهان مي‌گذارند و به اين ترتيب آن‌ها را به صورت خوب و بد ارزيابي مي‌كنند. به همين خاطر هنگام خريد اسباب بازي‌ها به مواد سازنده آن‌ها بيشتر توجه كنيد تا از هرگونه مواد شيميايي مضر عاري باشند. توجه داشته باشيد كه ميزان آسيب‌پذيري كودكان نسبت به بزرگسالان بيشتر است و در نتيجه بيشتر احتمال دارد كه تحت تأثير مواد شيميايي دچار واكنش‌هاي آلرژيك شود.
2. جذابيت ظاهري
كودكان بيش از هر چيز تحت تأثير ظاهر اسباب بازي‌ها هستند. هرچقدر هم كه يك اسباب بازي از نظر كارايي مفيد باشد بايد در ابتدا بتواند فرزندتان را به خود جذب كند. انتخاب رنگ‌هاي شاد يا تصاويري كه براي كودكان جذاب است باعث مي‌شود فرزندتان بيش از هر چيز ديگر به اسباب بازي خود علاقه مند شود و زمان بيشتري را به فعاليت با آن اختصاص دهد.
3. مديريت استفاده از ابزارهاي هوشمند
امروزه اكثر كودكان با وسايلي نظير گوشي موبايل يا تبلت بازي مي‌كنند. اگر استفاده از اين ابزارها هدفمند باشد تأثير مثبتي روي هوش كودكان مي‌گذارد. براي مثال بازي‌هايي كه متناسب با درك شناختي كودكان در رده‌هاي سني مختلف طراحي مي‌شوند، به پرورش توانمندي‌هايي نظير درك فضايي در آن‌ها كمك مي‌كنند. اما بسيار اهميت دارد كه بتوانيد ميزان استفاده فرزندتان از ابزارهاي الكترونيكي و هوشمند را مديريت كنيد و اجازه ندهيد كه اين‌ها به تنها وسايل بازي فرزندتان تبديل شوند.
چراكه كودكان بيش از هر چيز براي رشد به كاوش در محيط طبيعي خود نياز دارند و از طريق كنجكاوي و جست و جو مهارت‌هاي ذهني خود را پرورش مي‌دهند. هم چنين بازي در فضاي غير مجازي اين فرصت را در اختيار فرزندتان قرار مي‌دهد كه در طول روز با شما و ساير اعضاي خانواده تعامل بيشتري داشته باشد و از نظر هوش اجتماعي نيز رشد كند. متأسفانه بسياري از والدين به دليل ناتواني در كنترل شيطنت‌هاي كودك يا نداشتن مهارت كافي براي سرگرم كردن او فرزند خود را به بازي با وسايل الكترونيكي محدود مي‌كنند كه همين امر باعث مي‌شود آن‌ها در هنگام برخورد با افراد و تعامل در دنياي واقعي از مهارت كافي برخوردار نباشند و به دليل عدم تحرك كافي با مشكلات جسماني نظير چاقي نيز رو به رو شوند.
4. تناسب تكاليف
بسياري از اسباب بازي‌ها به گونه‌اي طراحي شده‌اند كه تكاليف خاصي را در اختيار كودك قرار مي‌دهند تا او بتواند از ظرفيت‌هاي ذهني خود استفاده كرده و در قالب بازي، پاسخ‌هاي درست را كشف نمايد. هنگام خريد اين گونه اسباب بازي‌ها كه با اهداف خاص و براي رشد فكري كودكان طراحي مي‌شوند، حتماً ميزان سختي تكاليف را با توانايي‌هاي كودك هماهنگ كنيد و او را براي موفقيت در استفاده از اين وسايل تحت فشار قرار ندهيد.
5. توجه به سرعت رشد
كودكان به خصوص در 5 سال اوليه زندگي خود از نظر ذهني به سرعت در حال رشد هستند. همين امر باعث مي‌شود دائماً علائق جديدي پيدا كنند و توجهشان به موضوعات جديدي جلب شود. به همين خاطر لازم است در انتخاب اسباب بازي‌ها به بازه سني فرزندتان بيشتر توجه كنيد و تازه‌ترين علاقه مندي‌هاي او را دنبال نماييد. براي كسب اطلاعات بيشتر از رشد شناختي كودك كليك كنيد.
اسباب بازي هاي مناسب در دوره هاي مختلف رشد كودك
در هر مرحله از تحول جسماني و رشد شناختي كودك، مهارت‌هاي مختلفي در حال شكل گيري و پيشرفت است. بنابراين در هر سني بسته به نوع توانايي‌هاي در حال رشد، اسباب بازي‌هاي خاصي مي‌توانند مفيد باشند و به تحول بهتر كمك كنند. بازي براي كنترل خشم كودكان، پرورش خلاقيت در كودك، رشد سالم، شادي و خوشحالي كودك لازم و ضروري است. در ادامه اسباب بازي‌هاي مناسب در هر دوره سني را بيان كرده‌ايم:
1. اسباب بازي مناسب كودك | تولد تا 6 ماهگي
در اين دوره رشد نوزاد بيشتر متمركز بر بعد حسي و حركتي است. در اين سن مهارت‌هاي ادراك محيط بوسيله حواس لامسه و بينايي در حال رشد هستند. كودك در اين سنين براي درك محيط اطراف اشياي مختلف را بررسي كرده و از طريق ديدن و لمس كردن شناسايي مي‌كند. كم كم ياد مي‌گيرد وسايل مختلف را به دهان ببرد و از اين طريق اشياي مختلف را مي‌شناسد.
در اين دوره اسباب بازي‌هايي كه حواس كودك را تحريك مي‌كنند به رشد كودك كمك خواهند كرد. مثل جغجغه‌هاي بزرگ و رنگي و اسباب بازي‌هاي رنگي كه در بالاي تخت آويزان مي‌شوند و با تكان خوردن حواس بينايي كودك بيشتر تحريك مي‌شود. اسباب بازي‌هايي كه به اصطلاح دندوني ناميده مي‌شوند و كودك مي‌تواند آن‌ها را به دهان ببرد هم مناسب هستند. دقت داشته باشيد كه از اسباب بازي‌هاي ريز استفاده نكنيد چراكه خطر خفگي را به همراه دارد. آموزش والدين به شما كمك مي‌كند تا بهترين وسيله بازي را براي كودك خود فراهم نماييد. براي اطلاع بيشتر از آموزش پدر و مادر كليك كنيد.
2. اسباب بازي مناسب كودك | 6 ماهگي تا 1سالگي
در اين سن مهارت حسي حركتي پيشرفت بيشتري مي‌كند. توانايي گرفتن دست و ضربه زدن به اشيا در حال پيشرفت است. اسباب بازي‌هايي كه امكان باز و بسته شدن دارند، اسباب بازي‌هايي كه مي‌توان به آن ضربه زد، اسباب بازي‌هاي صدادار، موزيكال و داراي حركت بسيار مناسب هستند.
3. اسباب بازي مناسب كودك 1 تا 2 ساله
مهارت‌هاي حركتي در اين دوره تكميل مي‌شود اما مهارت‌هاي حركتي ظريف هنوز در حال شكل گيري هستند. همزمان با رشد حركتي، توانايي كلامي نيز در حال شكل گيري مي‌باشد.
در اين سن اسباب بازي‌هايي با ويژگي‌هاي ساختاري مي‌توانند مفيد باشند. مثل مكعب‌ها، وسايل برج سازي و كتاب داستان‌هاي بسيار ساده كه داراي تصاوير رنگي هستند نيز موثر مي‌باشند. نگاه كردن تصاوير توسط كودك و گوش دادن به داستان‌هاي ساده از زبان پدر و مادر باعث رشد كلامي كودك مي‌شود. براي آگاهي بيشتر از پرورش خلاقيت در كودك كليك كنيد.
4. اسباب بازي مناسب كودكان دو تا سه ساله
در دو تا سه سالگي مهارت‌هاي حركتي ظريف و استفاده از دست و انگشتان پيشرفت بيشتري مي‌كند. اسباب بازي‌هاي كشيدني، هل دادني مثل ماشين و كاميون و ابزاري مثل رنگ انگشتي به تقويت مهارت‌هاي دستي كودك كمك مي‌كند . در اين سن توانايي‌هاي حركتي، تجسم فضايي و درك فاصله‌ها در حال رشد است. توپ بازي هم مي‌تواند نظر كودك را به خود جلب كند. همچنين چون به دليل استفاده كودك از نمادها و تقليد كردن، بازي‌هاي تقليدي ساده مثل عروسك بازي، وسايل خانه و... بيشتر كارايي دارند.
5. اسباب بازي هاي مناسب كودك سه تا 5 ساله
قدرت تخيل و نمادسازي در اين سن پيشرفته‌تر مي‌شود، بنابراين اسباب بازي‌هايي مثل ساز و شبيه به ابزار و اشياي دنياي واقعي، بازي‌هاي تقليدي را ميسر مي‌كنند. به علاوه با افزايش سن قدرت تفكر و پردازش شناختي كودك به سرعت در حال شكل گيري و گسترش است؛ بنابراين اسباب بازي‌هاي آموزشي مثل پازل‌ها، اعداد، حروف و تصاوير نيز مفيد هستند. كودك در اين سن با استفاده از بازي‌ها مي‌تواند شمردن و ناميدن را بياموزد.
براي تقويت مهارت‌هاي ذكر شده مي‌توانيد وسايل نقاشي را براي كودك تان فراهم كنيد.
خانه سازي‌ها و لگوهاي داراي جزييات بيشتر در اين سن مناسب هستند و به افزايش قدرت پردازش و تمركز كودك كمك مي‌كنند. براي اطلاع بيشتر از بازي براي كنترل خشم كودكان كليك كنيد.
اسباب بازي هاي مضر در سنين كم
بر اساس روانشناسي كودك ، استفاده از برخي اسباب بازي‌ها براي كودكان خردسال مضر و زيانبخش است. برخي از اين اسباب بازي‌هاي مضر به شرح زير هستند:
1. اسباب بازي‌هاي ريز در دوره ابتدايي رشد كه امكان در دهان رفتن و ايجاد خفگي دارند، بايد از كودك دور بماند.
2. اسباب بازي‌هايي با مواد مضر مثل سرب و مواد سمي كه براي سلامت كودك هستند، بايد از دسترس نوزاد مخصوصا در دوره‌هاي اول رشد دور نگه داشته شوند.
3. وسايل و بازي‌هاي ديجيتال و كامپيوتري براي كودكان خردسال و خصوصا زير دو سال اصلا توصيه نمي‌شود. اين ابزار نه تنها در رشد و خلاقيت كودك محدووديت ايجاد مي‌كنند، بلكه بر اساس پژوهش‌ها مي‌توانند در دوره اوليه رشد بر مغز كودك، قدرت يادگيري و تعامل با محيط اختلال ايجاد كند.
4. اسباب بازي‌هايي كه صداي خيلي بلند دارند مثل برخي تفنگ‌ها، موزيك خيلي بلند و... براي سلامت روان كودك مشكل ساز هستند و همچنين مي‌توانند بر شنوايي كودك تاثير منفي بگذارند. براي اطلاع بيشتر از روانشناسي كودك كليك كنيد.
سخن آخر
بازي‌هايي مثل دزد و پليس، تفنگ بازي، شمشير بازي و غيره در برخي سنين طرفدار زيادي پيدا مي‌كنند. برخي بر اين عقيده‌اند كه اين بازي‌ها باعث افزايش خشونت و مشكلات در كودكان مي‌شوند، اما طبق مشاهدات اين بازي‌ها باعث افزايش خشونت نشده و به نوعي تخليه هيجاني و افزايش خلاقيت را به همراه دارند. در عوض بازي‌هاي كامپيوتري كه در آن خشونت و كشتن وجود دارد، مي‌تواند بر كودك تاثير سو گذاشته و باعث افزايش پرخاشگري و خشونت شود. در نهايت هر كودكي خصوصيات منحصر به فرد خود را دارد، پس براي پرورش و رشد هر چه بهتر فرزندتان از مشاوره كودك بهره ببريد. براي آگاهي بيشتر از مشاوره كودك كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه بازي و اسباب بازي هاي مناسب كودك مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: اسباب بازي كودك