اختلالات خلقي به كدام دسته از اختلالات گفته مي‌شود؟ راه‌هاي تشخيص اختلالات خلقي چيست؟ خلق يك وضعيت هيجاني است كه در طول دوره‌هاي زماني با ثبات‌تر از هيجان است. در واقع خلق كمتر از هيجان وابسته به رويدادهاي خاص مي‌باشد يعني يك اتفاق خاص ممكن است در لحظه سبب ايجاد هيجان خاصي شود ولي خلق در طول زمان با اتفاقات واحد زياد نوسان پيدا نمي‌كند. خلق بر روي ارزيابي شما از دنيا تاثير مي‌گذارد و ديدگاهتان را نسبت به مسائل تغيير مي‌دهد. اگر تغييرات سريع در خلق يا Mood رخ دهد؛ مانند اختلال دو قطبي يا افسردگي، براي شما مشكلاتي در زمينه‌هاي مختلف زندگي ايجاد مي‌كند. در اين مقاله درباره اختلالات خلقي و انواع آن صحبت خواهيم كرد.
منبع: اختلالات خلقي
اختلالات خلقي به كدام دسته از اختلالات گفته مي‌شود؟ راه‌هاي تشخيص اختلالات خلقي چيست؟ خلق يك وضعيت هيجاني است كه در طول دوره‌هاي زماني با ثبات‌تر از هيجان است. در واقع خلق كمتر از هيجان وابسته به رويدادهاي خاص مي‌باشد يعني يك اتفاق خاص ممكن است در لحظه سبب ايجاد هيجان خاصي شود ولي خلق در طول زمان با اتفاقات واحد زياد نوسان پيدا نمي‌كند. خلق بر روي ارزيابي شما از دنيا تاثير مي‌گذارد و ديدگاهتان را نسبت به مسائل تغيير مي‌دهد. اگر تغييرات سريع در خلق يا Mood رخ دهد؛ مانند اختلال دو قطبي يا افسردگي، براي شما مشكلاتي در زمينه‌هاي مختلف زندگي ايجاد مي‌كند. در اين مقاله درباره اختلالات خلقي و انواع آن صحبت خواهيم كرد.
منبع: اختلالات خلقي
اختلالات خلقي
اختلالات خلقي، دسته‌اي از اختلالات هستند كه با بالا رفتن يا پايين آمدن خلق مشخص مي‌شوند. به طور كلي، خلق ممكن است بالا، پايين يا طبيعي باشد. فرد طبيعي كه اختلالات خلقي نداشته باشد، مي‌تواند خلق‌هاي متفاوتي را تجربه كند ولي توانايي كنترل يا مديريت آن را دارد. افراد دچار اختلالات خلقي احساس كنترل بر خلقشان ندارند و به شكل غير ارادي و در طول زمان، خلق بالا يا پايين را تجربه مي‌كند يا بين آن‌ها نوسانات شديد و دائمي دارند.
اختلالات خلقي نه تنها خلق را تحت تاثير قرار مي‌دهند بلكه بر ساير جنبه‌هاي فردي مثل توانايي شناختي تاثير مي‌گذارند. براي مثال توجه و تمركز فرد تحت تاثير افسردگي و اختلال دو قطبي ضعيف مي‌شود. مشكلات تكلم، اختلال در عملكرد شغلي، ميل جنسي و روابط بين فردي براي مبتلايان مشكل زا مي‌شود.
براي آگاهي بيشتر درباره انواع اختلال افسردگي و اختلال دو قطبي كليك كنيد.
انواع اختلالات خلقي
اختلالات خلقي در دو دسته كلي افسردگي و دوقطبي طبقه بندي مي‌شوند كه در ادامه به توضيح كاملي درباره آن‌ها مي‌پردازيم.
اختلالات افسردگي
از انواع افسردگي مي‌توان به اختلالات افسردگي اساسي و افسرده خويي اشاره كرد. ويژگي اصلي اختلالات افسردگي، پايين بودن خلق به شكل مداوم و حالت بي لذتي است. فرد در طول روز دائما احساس غمگيني كرده و از فعاليت‌هايي كه قبلا برايش خوشايند بودند، لذت نمي‌برد. علائم ديگر قابل مشاهده؛ تغييرات خواب، اشتها، فعاليت و ميل جنسي، افكار خودكشي، احساس گناه و... هستند. اين دسته اختلالات بر اساس طول مدت، شدت و نشانه‌ها تفكيك شده‌اند.
براي شناخت بيشتر درباره افسردگي اساسي و افسرده خويي كليك كنيد.
اختلالات دوقطبي
اختلالات دوقطبي همراه با دوره‌هاي شيدايي يا مانيا مشخص مي‌شوند و خود انواعي دارند. مانيا حالتي از خلق بسيار بالاست كه با شاد بودن معمولي متفاوت است. فرد در حالت مانيا پرانرژي، پرحرف مي‌شود و نياز كم به خواب را احساس مي‌كند. برنامه‌ها و ايده‌هاي مختلفي براي آينده مي‌چيند. بيمار در اين حالت ممكن است ضررهاي جبران ناپذيري به خود بزند. اختلال دوقطبي شامل چهار نوع مي‌باشد.
دوقطبي نوع اول: اختلال دو قطبي نوع يك با تنها يك دوره از مانيا به همراه افسردگي اساسي مشخص مي‌شود و حداقل بايد به مدت يك هفته تداوم داشته باشد.
دوقطبي نوع دوم: اختلال دو قطبي نوع دو با حالت ضعيف‌تري از مانيا (هايپومانيا) و دوره‌اي از افسردگي اساسي تشخيص داده مي‌شود و بايد علائم حداقل به مدت 4 روز پياپي ادامه يابد.
دوقطبي پيش رونده: فرد بيمار بيش از چهار بار در روز دچار تغييرات خلق وخو مي‌شود و مي‌تواند با اختلال دو قطبي نوع اول و دوم نيز همراه باشد.
خلق ادواري يا سيكلوتايمي: شكل خفيف اختلال دو قطبي نوع دوم است و بايد علائم حداقل 2 سال تداوم داشته باشد. فرد چند دوره همراه با نشانه‌هاي هيپومانيك و افسردگي اساسي را تجربه مي‌كند.
براي آگاهي بيشتر درباره اختلال دو قطبي نوع يك و دو قطبي نوع دو كليك كنيد.
علل اختلالات خلقي
مجموعه‌اي از عوامل زيستي، ژنتيكي، اجتماعي و شخصيتي در بروز اختلالات خلقي موثر است كه در ادامه درباره آنان توضيح مي‌دهيم.
عوامل زيستي: سروتونين و نوراپي نفرين دو ناقل عصبي كه با كم و زياد شدنشان در مغز اختلال خلقي رخ مي‌دهد. در افسردگي فعاليت دوپامين كاهش و در مانيا افزايش پيدا مي‌كند.
عوامل ژنتيكي: عوامل ژنتيكي به شدت در ابتلا به اختلالات خلقي موثرند. افسردگي پدر يا افسردگي مادر عاملي خطر بالايي براي فرزندان به شمار مي‌رود.
عوامل رواني اجتماعي: استرس‌هاي محيطي از ابتداي زندگي باعث بالا رفتن ريسك ابتلا به اختلالات خلقي مي‌شوند. به طور مثال از دست دادن پدر و يا مادر در كودكي بالاترين ميزان ارتباط را با افسردگي دارد.
عوامل شخصيتي: برخي از ويژگي‌هاي شخصيتي فرد را در معرض خطر بيشتري قرار مي‌دهند. مثلا افرادي كه كنترل بيروني بر مسائل دارند، يا افرادي كه عزت نفس پايين‌تري دارند.
براي آگاهي بيشتر درباره افسردگي پدر و افسردگي مادر كليك كنيد.
تشخيص اختلالات خلقي
همه انسان‌ها در طول روز يا در طول دوره‌هاي زماني مشخص، دستخوش تغييرات خلقي مي‌شوند. شايد مسئله‌اي كه در اين بين حائز اهميت است شدت اين تغييرات باشد. براي تشخيص مرز بين اختلال يا طبيعي بودن نياز به قضاوت متخصص روانشناسي وجود دارد. اما به طور كلي مقداري تغيير در خلق طبيعي بوده و جاي نگراني نيست. معمولا خانم‌ها در طي يك سيكل قاعدگي حالت‌هاي خلقي متفاوتي را تجربه مي‌كنند. مخصوصا حالت سندروم پيش از قاعدگي تجربه‌اي معمول و رايج مي‌باشد.
اگر سطح تغييرات خلقي شما زياد است، به نحوي كه بر زندگي و فعاليت حرفه‌اي شما، روابط خانوادگي، تحصيل و ساير امور با اهميت زندگي‌تان تاثير گذاشته و آن‌ها را مختل مي‌كند، شما نياز به مشورت با يك مشاوره روانشناسي مجرب داريد. تا اگر به اختلالي مبتلا باشيد آن را تشخيص دهد و درمان مناسب برايتان شروع كند.
درمان اختلالات خلقي
در ادامه روش‌هاي درماني اختلال‌هاي خلقي را بررسي مي‌كنيم.
درمان هاي دارويي
به منظور درمان اختلالات خلقي از داروهاي تثبيت كننده خلق از جمله ليتيوم كربنات يا داروهاي ضد افسردگي مانند ضد افسردگي‌هاي سه حلقه‌اي استفاده مي‌شود. هدف از دارو درماني همواره رفع علائم مي‌باشد. اين داروها تحت نظارت روانپزشك تجويز و مصرف مي‌گردند. توجه داشته باشيد كه داروها داراي عوارض گوناگوني هستند و همچنين به علت خاصيت اعتياد آوري داروها پس از مدتي با وابستگي جسمي و رواني براي فرد همراه خواهد شد. پس هيچ گاه داروها را سر خود مصرف نكنيد و يا دوز مصرفي را بدون مشورت با پزشك تغيير ندهيد.
براي آگاهي بيشتر درباره داروهاي تثبيت كننده خلق و داروهاي ضد افسردگي كليك كنيد.
درمان هاي روانشناختي
درمان‌هاي روانشناختي شامل رفتار درماني، درمان شناختي رفتاري افسردگي، روانكاوي، خانواده درماني و... مي‌باشند. طبق گزارشات همراهي اين درمان‌ها با درماني‌هاي زيستي بهبودي بالايي را نشان داده‌اند. مزيت درمان‌هاي روانشناختي اين است كه بدون آسيب براي فرد همراه است و رويكردها با توجه به نوع مشكل فرد و تخصص روانشناس انتخاب مي‌گردند. گاهي هدف تاكيد بر حل تعارض‌هاي دروني و گاهي تاكيد بر تحريف‌هاي شناختي است كه خوشبختانه روان درماني از اين انعطاف برخوردار است. براي آگاهي بيشتر درباره درمان شناختي رفتاري افسردگي كليك كنيد.
براي اطلاع بيشتر درباره رفتار درماني ، روانكاوي و خانواده درماني كليك كنيد.
درمان هاي مكمل
درمان‌هاي مكمل مي‌تواند شامل تحريك عصب واگ، نور درماني و يا الكتروشوك درماني باشد. الكترو شوك درماني در موارد نادري استفاده مي‌شود و براي بيماراني است كه احتمال خودكشي بالايي دارند يا به درمان‌هاي ديگر جواب نداده‌اند. علاوه بر اين ايجاد تغييراتي در سبك زندگي و انجام ورزش‌هاي روزانه مي‌تواند در درمان اختلالات خلقي موثر واقع شود.
براي كسب اطلاعات بيشتر درباره الكترو شوك درماني كليك كنيد.
سوالات متداول
چرا افراد به اختلالات خلقي مبتلا مي‌شوند؟
مجموعه‌اي از عوامل زيستي، ژنتيكي، اجتماعي و شخصيتي مي‌توانند در ابتلاي افراد به اختلالات خلقي موثر واقع شوند.
براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات خلقي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: اختلالات خلقي