اعتياد به شبكه هاي اجتماعي كه يكي از اشكال اعتياد به اينترنت محسوب مي‌شود و در دسته انواع اعتياد رفتاري قرار دارد. در واقع در دنياي امروز اعتياد تنها به مصرف مواد و داروها اختصاص ندارد و ممكن است افراد به انجام برخي كارها و رفتارها نيز معتاد شوند. اعتياد به شبكه هاي اجتماعي باعث مي‌شود كه افراد، قادر به كنترل و توقف استفاده از دستگاه هوشمند خود نباشند. به همين خاطر، آن‌ها دائماً يا در حال ارسال پيام هستند يا هميشه در هر شرايط آنلاين مي‌باشند. اگر استفاده از شبكههاي اجتماعي مانند اينستاگرام، تلگرام، فيس بوك و ... همه وقت شما را مي‌گيرد و قادر نيستيد ميزان استفاده خود را از آن‌ها محدود كنيد، ما در ادامه به توضيحات بيشتري در مورد اعتياد به شبكه هاي اجتماعي علائم، نشانه‌ها، علل و روش‌هاي ترك آن پرداخته‌ايم كه مطالعه آن مي‌تواند مفيد باشد.
منبع: شبكه اجتماعي
اعتياد به شبكه هاي اجتماعي كه يكي از اشكال اعتياد به اينترنت محسوب مي‌شود و در دسته انواع اعتياد رفتاري قرار دارد. در واقع در دنياي امروز اعتياد تنها به مصرف مواد و داروها اختصاص ندارد و ممكن است افراد به انجام برخي كارها و رفتارها نيز معتاد شوند. اعتياد به شبكه هاي اجتماعي باعث مي‌شود كه افراد، قادر به كنترل و توقف استفاده از دستگاه هوشمند خود نباشند. به همين خاطر، آن‌ها دائماً يا در حال ارسال پيام هستند يا هميشه در هر شرايط آنلاين مي‌باشند. اگر استفاده از شبكههاي اجتماعي مانند اينستاگرام، تلگرام، فيس بوك و ... همه وقت شما را مي‌گيرد و قادر نيستيد ميزان استفاده خود را از آن‌ها محدود كنيد، ما در ادامه به توضيحات بيشتري در مورد اعتياد به شبكه هاي اجتماعي علائم، نشانه‌ها، علل و روش‌هاي ترك آن پرداخته‌ايم كه مطالعه آن مي‌تواند مفيد باشد.
منبع: شبكه اجتماعي
علائم و نشانه‌هاي اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
از جمله مهم‌ترين نشانه‌هاي اعتياد به شبكههاي اجتماعي مي‌توان به موارد زير اشاره داشت.
1- بدخلقي و اضطراب
مشخصه اصلي اين اعتياد، بدخلقي، اضطراب و تشويش بسيار زياد است. بخصوص زماني كه افراد دسترسي به اينترنت ندارند اين بدخلقي و اضطراب به ميزان بسيار زيادي بالا مي‌رود. اگر شما براي كاهش اضطراب خود مجدداً به همان شبكههاي اجتماعي پناه ببريد در حقيقت در مسير تداوم اعتياد خود گام برداشته‌ايد.
2- چك كردن مداوم
مشخصه ديگر اين نوع اعتياد چك كردن مداوم تلفن يا دستگاه هوشمند است، اين نخستين كاري است كه اين افراد بعد از بيدار شدن در صبح يا بعد از كار و هنگام رسيدن به منزل انجام مي‌دهند. اين افراد ايميل‌ها، توئيت‌ها و ساير پيام‌هاي خود را چندين بار در روز يا حتي چندين بار در ساعت چك مي‌كنند. بدون اينكه حتي نياز ضروري به انجام اين كار وجود داشته باشد.
3- داشتن افكار وسواسي در مورد استفاده از شبكه هاي اجتماعي
افرادي كه به استفاده از اين شبكه‌ها معتاد هستند، هنگامي كه از اينترنت استفاده نمي‌كنند دائماً به طور وسواسي در مورد آن فكر مي‌كنند و به دنبال فرصتي هستند تا بتوانند دسترسي مجدد به شبكههاي اجتماعي را داشته باشند.
4- صرف زمان بسيار زياد براي شبكه هاي اجتماعي
اعتياد به شبكه هاي اجتماعي باعث مي شود ساعت‌هاي زيادي را پاي اينترنت سپري كنيد. اگر اين مسئله به درستي مديريت نشود مي‌تواند بيشتر اوقات روز شما را گرفته و باعث كاهش عملكرد در ساير حوزه‌هاي زندگي تان شود. براي مثال ممكن است تمام اوقات فراغت خود را صرف فضاي مجازي كنيد و رغبتي براي انجام فعاليت در محيط واقعي زندگي نداشته باشيد.
5- ناتواني در كاهش يا مديريت پرداختن به شبكه هاي اجتماعي
افرادي كه دچار اعتياد به شبكه هاي اجتماعي هستند اغلب تلاش‌هاي مكرر و ناموفقي در زمينه كاهش يا قطع استفاده از فضاي مجازي دارند. براي مثال ممكن است بارها تصميم بگيريد همه چيز را كنار بگذاريد و يا ساعات استفاده از شبكه هاي اجتماعي را محدود نماييد اما بازهم به سمت استفاده افراطي از اين فضاها كشيده شويد و در برابر آن احساس ناتواني كنيد.
6- مختل شدن ارتباطات در دنياي واقعي
پرداختن افراطي به دنياي مجازي و شبكه هاي اجتماعي معمولا به ارتباطات افراد در محيط واقعي زندگي صدمه مي‌زند و ديواري نامرئي بين آن‌ها ايجاد مي‌كند. براي مثال زوجيني كه دائما درگير استفاده از گوشي همراه خود هستند فرصت كافي براي مصاحبت با يكديگر پيدا نمي‌كنند؛ اين مسئله مي‌تواند ميزان صميمت و رضايت زناشويي آن‌ها را تحت تاثير قرار دهد. همچنين علاوه بر ارتباط زوجين مي‌تواند به رابطه بين فردي در هر سطحي آسيب برساند و تنش‌ها و تعارضات زيادي را رقم بزند.
7- كاهش عملكرد روزمره از علائم اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
افرادي كه به طور وسواسي درگير شبكه هاي اجتماعي هستند اغلب جنبه‌هاي ديگر زندگي خود را فداي فضاي مجازي مي‌كنند. در واقع اعتياد به شبكه هاي اجتماعي اغلب به مشكلاتي نظير افت تحصيلي و كاهش عملكرد شغلي مي‌انجامد كه مي‌تواند به مرور هزينه‌هاي مختلفي را براي فرد به همراه بياورد.
علل اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
از جمله مهم‌ترين دلايل اعتياد به شبكههاي اجتماعي مي‌توان به موارد زير اشاره داشت.
سرگرمي از علل اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
براي بسياري از افراد اين فعاليت يك سرگرمي محسوب مي‌شود كه مي‌تواند براي ساعت‌هاي طولاني وقت آن‌ها را پر كند. در حقيقت گاهي اوقات خالي بودن زندگي فرد از هر نوع سرگرمي او را به زندگي دائم در فضاي مجازي و اعتياد به اينترنت سوق مي‌دهد.
براي آشنايي بيشتر درباره اعتياد به اينترنت كليك كنيد.
دريافت تأييد اجتماعي
برخي افراد كه در روابط اجتماعي خود در دنياي واقعي دچار مشكل هستند و نمي‌توانند خوب ارتباط برقرار كنند، سعي مي‌كنند كه در دنياي مجازي(جايي كه صورت واقعي آن‌ها ديده نمي‌شود) تصوير جديدي از خود ارائه كرده و با اين تصوير، تأييد ديگران را نسبت به خود دريافت كنند.
فرار از مشكلات از علل اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
برخي از مردم براي مواجه نشدن با چالش‌هاي زندگي واقعي پشت شبكههاي اجتماعي و فضاي مجازي پنهان مي‌شوند. در حقيقت از آنجايي كه مواجه شدن با مشكلات زندگي اضطراب بسياري را براي افراد به همراه خواهد داشت آن‌ها با استفاده از شبكههاي مجازي از اين اضطراب اجتناب مي‌كنند.
نيازهاي اجتماعي برآورده نشده
اگر شخص از روابط اجتماعي خود در دنياي واقعي راضي نباشد، ممكن است به دنبال فردي براي برقراري ارتباط و صحبت كردن با او در فضاي مجازي باشد.
برونگرايي از علل اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
بررسي‌ها نشان داده است كه افراد برونگرا به دليل نياز به ارتباط مداوم با ديگران بيشتر در اين شبكه‌ها به فعاليت مي‌پردازند چرا كه به دنبال گسترش دايره دوستان و آشنايان خود هستند. شبكههاي اجتماعي فرصت مناسبي براي اين افراد فراهم مي‌كند اما با اين حال پيامدهاي خاص خود را خواهد داشت.
پيامدهاي اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
پژوهشگران معتقدند كه اگر چه اين شبكه‌ها به ما در داشتن ارتباطات بيشتر كمك كرده‌اند اما تكيه افراطي به شبكههاي اجتماعي براي ما نتيجه‌اي معكوس به همراه داشته و ارتباطات دنياي واقعي ما را محدود كرده است. ما در زندگي مدرن امروزي دچار مشغله‌هاي فراواني شده‌ايم كه در نتيجه وقت اندكي براي ما باقي گذاشته است، بنابراين ايده جالبي نيست كه به جاي صرف اين اندك زمان باقي مانده براي ارتباطات واقعي، بالعكس آن را براي ارتباطات مجازي هدر دهيم.
شايد در ظاهر همه چيز خوب باشد اما در واقع تمام دوستان دنياي واقعي خود را به خاطر ارتباطات مجازي با غريبه‌هاي كه نمي‌شناسيم از دست داده‌ايم و اين شكل جديدي از تنهايي است. ما براي تضمين سلامت روحي خود نياز به داشتن ارتباطات انساني در دنياي واقعي هستيم. افزايش اين نوع اعتياد حتي ممكن است منجر به ارتكاب جرم در ميان اين افراد شود يا آسيب‌هاي روحي و جسمي و حتي مالي براي اين افراد به همراه داشته باشد. قرار دادن اطلاعات اضافي در اين شبكه‌ها بخصوص براي نوجوانان مخاطرات زيادي را به همراه مي‌آورد و گاها منجر به سوءاستفاده افراد سودجو مي‌شود.
درمان اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
با توجه به پيامدهاي منفي كه در مورد اعتياد به شبكههاي اجتماعي ذكر شد اين سوال مطرح مي‌شود كه چگونه مي‌توان از اين مشكل رهايي يافت و استفاده از فضاي مجازي را مديريت كرد. توصيه‌هاي زير از جمله راهكارهايي هستند كه تا حد زيادي در اين زمينه مي‌توانند به درمان اين نوع اعتياد به شما كمك كنند. در صورتي كه با بهره بردن از راهكارهاي زير نتوانستيد مشكل خود را حل كنيد بهتر است با كمك گرفتن از مشاور به ترك اعتياد به شبكه هاي اجتماعي در خود كمك كنيد. براي آشنايي بيشتر با بهترين روش‌هاي ترك اعتياد كليك كنيد.
1- بررسي شدت مشكل و رهايي از انكار
بسياري از افراد نمي‌توانند اعتياد به اينترنت يا شبكه هاي اجتماعي را بپذيرند و اغلب به شدت با آن مخالفت مي‌كنند. براي اينكه بتوانيد استفاده از فضاي مجازي را كنترل كنيد لازم است در ابتدا بينش درستي در مورد مشكل خود داشته باشيد. در نتيجه به مدت چند روز رفتارهاي خود را زير نظر بگيريد و به طور دقيق ثبت كنيد چقدر زمان پاي شبكه هاي اجتماعي صرف مي كنيد. نوشتن دقيق مدت زمان كار كردن با گوشي و اينترنت مي‌تواند به شما كمك كند تا راحت تر مشكل خود را بپذيريد و به ديدگاه واقع بينانه تري در مورد آن دست يابيد.
2- ايجاد محدوديت هاي زماني خاص براي استفاده از شبكه هاي اجتماعي
براي اينكه بتوانيد اعتياد به شبكه هاي اجتماعي را كنار بگذاريد لازم نيست به طور صفر و صد رفتار كنيد و به يكباره همه چيز را كنار بگذاريد. شبكه هاي اجتماعي در بسياري از موارد مي‌توانند كمك كننده باشند در نتيجه لازم است كه به جاي حذف؛ استفاده صحيح از آن‌ها را ياد بگيريد. از همين رو لازم است زمان‌هاي خاصي را براي پرداختن به فضاي مجازي اختصاص دهيد و خود را ملزم كنيد تنها در همان ساعات تعيين شده به سراغ شبكه هاي اجتماعي برويد.
3- پاداش دادن به خود
براي اينكه بتوانيد در كاهش تدريجي مدت زمان استفاده از شبكه هاي اجتماعي بهتر پيش برويد مي‌توانيد جايزه‌هايي براي خود تعيين كنيد و پس از رسيدن به هر هدف اين جايزه‌ها را براي خود فراهم نماييد. براي مثال ممكن است در ابتدا بخواهيد روزانه 2 ساعت از فعاليت خود در فضاي مجازي را كاهش دهيد. زماني كه موفق به اين امر شديد بهتر است با يك فعاليت پاداش دهنده به استقبال خود برويد تا با انرژي بيشتر براي برداشتن قدم‌هاي بعدي اقدام نماييد.
4- كاهش عوامل ايجاد كننده وسوسه
عوامل مختلفي وجود دارند كه مي‌توانند ما را براي استفاده از شبكه هاي اجتماعي وسوسه كرده و به عنوان مانعي براي كنار گذاشتن فضاي مجازي عمل كنند. براي مثال شنيدن مكرر نوتفيكيشن گوشي كه به ما در مورد داشتن پيام در شبكه هاي اجتماعي آگاهي مي‌دهد مي‌تواند دائما ما را به سمت آن بكشاند. در نتيجه لازم است زماني كه از گوشي يا ساير ابزارهاي هوشمند خود استفاده نمي‌كنيد اينترنت را قطع كرده و صداي آن را در حالت سكوت قرار دهيد تا همواره فراخوانده نشويد.
5- ايجاد تفريحات جايگزين
گرايش افراطي به فضاي مجازي در بسياري از مواقع در نتيجه نداشتن تفريحات كافي در زندگي ايجاد مي‌شود. در نتيجه زماني كه تصميم به محدود كردن ارتباطات خود در شبكه هاي اجتماعي گرفتيد ابتدا لازم است جايگرين‌هاي مناسبي براي خود فراهم كنيد تا نيازهاي زيربنايي شما نظير نياز به تفريح و فراغت ناديده گرفته نشود. ممكن است در ابتدا فكر كنيد كه هيچ تفريحي پيرامونتان وجود ندارد اما گزينه‌هايي نظير پياده روي، انجام ورزش‌هاي هوازي، گشتن در دنياي فيلم و سينما و پرداختن به فعاليت‌هاي هنري از جمله موارد ساده‌اي هستند كه مي‌توانند نياز شما را به تفريح برطرف كنند.
6- ايجاد روابط بين فردي غني
شبكه هاي اجتماعي اغلب مشكلات ارتباطي ما را پنهان مي‌كنند. افرادي كه بيش از حد درگير اين فضا مي‌شوند با دور ماندن از ارتباطات واقعي به مرور مهارت‌هاي بين فردي خود را از دست مي‌دهند و در نتيجه دچار انزوا يا تعارض با اطرافيان مي‌شوند. براي كنار گذاشتن اعتياد به شبكه هاي اجتماعي لازم است ارتباطات غني و سالمي براي خود ايجاد كنيد و از دنياي غير واقعي و شكننده‌اي كه در فضاي مجازي داريد فاصله بگيريد. اگر احساس مي‌كنيد در حضور جمع راحت نيستيد يا اغلب در اجتماع دچار نگراني و اضطراب مي‌شويد بهتر است از يك روانشناس براي بهبود اوضاع خود كمك بگيريد.
7- زيستن در حال
بسياري از افرادي كه درگير اعتياد به شبكه هاي اجتماعي هستند همواره مي‌خواهند لحظات خود را از طريق دوربين و عكس‌هاي گرفته شده به گونه‌اي ثبت نمايند تا در آينده بتوانند به آن‌ها نگاه كنند. پرداختن افراطي به اين امر باعث مي‌شود كه از لذت‌هاي فعلي باز بمانيد و نتوانيد تجارب غني در زندگي خود كسب كنيد. تلاش كنيد كمي از آينده فارغ شويد و با كمك گرفتن از تكنيك‌هاي روان شناختي نظير ذهن آگاهي از بودن در حال لذت ببريد.
كلام آخر
با توجه به عللي كه در مورد اعتياد به شبكههاي اجتماعي گفته شد مي‌توانيد به ريشه مشكل خود پي ببريد و ببينيد كه براي رفع اين مشكل نيازمند چه مهارت‌هايي هستيد. گاهي اوقات بهبود مهارت‌هاي ارتباطي، بهبود روابط بين فردي در دنياي واقعي و درمان مشكلات روحي كه منجر به پناه آوردن به فضاي مجازي مي‌شوند، مي‌توانند به شما كمك زيادي در جهت درمان اعتياد به اينترنت كنند. اگر احساس مي‌كنيد كه نمي‌توانيد به‌تنهايي از پس محدود كردن استفاده خود از فضاي مجازي بربياييد حتماً به يك مشاور روانشناس جهت دريافت خدمات درماني مناسب مراجعه كنيد.
مشاوره روانشناسي به شما كمك مي‌كند تا بتوانيد ريشه‌هاي اعتياد خود به شبكههاي اجتماعي را به درستي بشناسيد، و با يادگيري مهارت‌هاي مناسب به حل و فصل آن‌ها بپردازيد. تحقيقات نشان داده است كه روش‌هاي روان درماني از جمله درمان شناختي رفتاري در درمان انواع اعتياد به اينترنت تأثير بسزايي دارند. مركز مشاوره حامي هنر زندگي آماده ارائه مشاوره ترك اعتياد در زمينه انواع مواد اعتياد آور و اعتيادهاي رفتاري به شما مي‌باشد. براي شناخت بيشتر درباره انواع مواد اعتياد آور كليك كنيد.
براي اطلاع بيشتر درباره روند دريافت مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.
سوالات متداول
علل اصلي اعتياد به شبكه هاي اجتماعي چيست؟
افراد بيشتر براي سرگرمي، تاييد شدن از جانب ديگران، فرار از مشكلات و نيازهاي اجتماعي برآورده نشده به استفاده مداوم از شبكه هاي اجتماعي روي مي‌آورند كه اين مسئله به مرور باعث اعتيادهاي رفتاري از جمله اعتياد به اينترنت، اعتياد به شبكههاي اجتماعي و حتي اعتياد به قمار كه فرد از طريق شبكههاي اجتماعي شرط بندي مي‌كند نيز مي‌شود.
براي اطلاع بيشتر درباره اعتياد رفتاري كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه اعتياد به شبكههاي اجتماعي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: شبكه اجتماعي