اختلال اضطراب جدايي در كودكان چيست؟ احتمالا براي شما هم پيش آمده است كه خواسته‌ايد براي كاري بيرون برويد، اما با كج خلقي و گريه شديد كودكتان مواجه شده‌ايد. حال سوال اصلي اين است كه آيا اين اتفاق و وابستگي فرزندتان به شما طبيعي است؟ و اينكه نحوه برخورد صحيح با كودك در چنين شرايطي چگونه بايد باشد؟ اضطراب جدايي در كودكان بين سنين 12 تا 18 ماهگي طبيعي مي‌باشد ولي اين نوع اضطراب در كودكان سنين بالاتر به عنوان يك اختلال رواني تحت عنوان اختلال اضطراب جدايي شناخته مي‌شود كه نيازمند درمان است. در ادامه اين مقاله با ما همراه باشيد تا جواب بسياري از سوال‌هاي خود در زمينه اختلال اضطراب جدايي در كودكان را دريافت نماييد.
منبع: اضطراب جدايي كودكان
اختلال اضطراب جدايي در كودكان چيست؟ احتمالا براي شما هم پيش آمده است كه خواسته‌ايد براي كاري بيرون برويد، اما با كج خلقي و گريه شديد كودكتان مواجه شده‌ايد. حال سوال اصلي اين است كه آيا اين اتفاق و وابستگي فرزندتان به شما طبيعي است؟ و اينكه نحوه برخورد صحيح با كودك در چنين شرايطي چگونه بايد باشد؟ اضطراب جدايي در كودكان بين سنين 12 تا 18 ماهگي طبيعي مي‌باشد ولي اين نوع اضطراب در كودكان سنين بالاتر به عنوان يك اختلال رواني تحت عنوان اختلال اضطراب جدايي شناخته مي‌شود كه نيازمند درمان است. در ادامه اين مقاله با ما همراه باشيد تا جواب بسياري از سوال‌هاي خود در زمينه اختلال اضطراب جدايي در كودكان را دريافت نماييد.
منبع: اضطراب جدايي كودكان
اختلال اضطراب جدايي چيست؟
كودك شما در سنين پايين‌تر وابستگي زيادي به شما دارد و از اينكه شما او را ترك كنيد و تنهايش بگذاريد، مي‌ترسد. حتي ممكن است در صورت جدايي چند دقيقه اي و كوتاه از شما؛ شروع به گريه و بد خلقي كند، اما اين رفتارها و واكنش‌ها طبيعي هستند و در سنين 12 تا 18 ماهگي رخ مي‌دهند. با طي كردن روند رشد طبيعي كودك، به تدريج اضطراب جدايي و وابستگي او بر طرف مي‌شوند. اما اگر اين واكنش‌ها در سنين بالاتر به ويژه از سن پيش دبستاني به بعد رخ دهد، بايد نگران شويد كه نكند فرزند شما از اختلال اضطراب جدايي رنج ببرد. در واقع اختلال اضطراب جدايي يكي از انواع اختلالات اضطرابي است كه كودك مبتلا هنگام جدايي از خانه يا مراقبت كنندگان، اضطراب شديد و نامناسبي دارد و واكنش‌هاي او نسبت به سنش غير طبيعي است.
براي اطلاع بيشتر درباره اختلالات اضطرابي و رشد كودك يك ساله كليك كنيد.
علائم اختلال اضطراب جدايي در كودكان
همان طور كه گفته شد اختلال اضطراب جدايي در كودكان بيشتر در سال‌هاي پيش دبستاني ديده مي‌شود. اين كودكان حتي حاضر نيستند براي مدرسه رفتن يا بازي با دوستانشان از والدين خود جدا شوند. براي جدا نشدن از خانواده خود دلايل مختلفي مانند مريض بودن مي‌آورند. از جمله مهمترين علائم اختلال اضطراب جدايي مي‌توان به موارد زير اشاره داشت.
1- ترس از جدايي از خانواده: اين كودكان مدوام ترس از جدايي از والدينشان را دارند همين امر سبب ايجاد اضطراب پياپي در آنان مي‌گردد. ترس از جدايي يكي از مهمترين علائم اضطراب جدايي در كودكان است.
2- از دست دادن افراد وابسته: همواره نگران از دست دادن يكي از افراد مهمي است كه به او دلبستگي شديدي دارد و نگران است كه بلايي سر او بيايد.
3- خارج نشدن از خانه: كودك دوست ندارد از خانه خارج شود و يا به مدرسه، خانه اقوام و مكان‌هاي ديگر برود.
4- بي‌خوابي يا كابوس ديدن: دلش نمي‌خواهد شب‌ها در جايي جز خانه خود بخوابد. اضطراب جدايي در برخي كودكان سبب مي‌شود كه حتما بايد در كنار فردي كه به او وابسته است بخوابد يا ممكن است كابوس‌هايي در مورد جدايي از والدين خود ببيند.
5- علائم جسماني: در صورت جدا شدن از افرادي كه به آن‌ها وابسته است دچار سر درد، حالت تهوع و استفراغ، دل درد و ...مي‌شود.
نكته: علائم گفته شده حداقل بايد به مدت 4 هفته در كودكان ادامه يابد و اين اختلال ناراحتي قابل ملاحظه‌اي در عملكرد اجتماعي، شغلي، تحصيلي و يا زمينه‌هاي مهم ديگر عملكرد ايجاد مي‌كند. همچنين با اختلال رواني ديگري توجيه نشود.
براي آگاهي بيشتر درباره عوامل بروز استرس در كودكان كليك كنيد.
دلايل بروز اختلال اضطراب جدايي در كودكان
اختلال اضطراب جدايي مي‌تواند ناشي از احساس ناامني در كودك شما باشد. اين ناامني مي‌تواند به دلايل مختلفي داشته باشد كه از جمله دلايل بروز اختلال اضطراب جدايي مي‌توان به موارد زير اشاره داشت.
1- ژنتيك: بعضي از كودكان به طور ژنتيكي خلق و خوي حساس‌تري دارند و مستعد ابتلا به اضطراب هستند. در نتيجه آمادگي آن‌ها براي ابتلا به اضطراب جدايي بيشتر است.
2- تغيير محيط: تغييرات محيطي مي‌توانند باعث ايجاد اين اختلال شوند مانند تغيير مدرسه يا محله زندگي
3- از دست دادن والدين: مرگ يكي از والدين (يا عزيزان كودك) و يا طلاق آن‌ها مي‌تواند منجر به اختلال اضراب جدايي شود.
4- روش فرزند پروري: روش‌هايي كه والدين براي تربيت فرزند خود به كار مي‌گيرند، مي‌تواند در ابتلاء آن‌ها به اين اختلال بسيار موثر باشد. اگر والدين در تربيت خود بسيار آسان گير باشند و هر چيزي كه كودك مي‌خواهد در اختيارش قرار دهند و يا بسيار سخت گيرانه برخورد كنند به گونه اي كه كودك براي رفتارها خود دچار اضطراب شود، مي‌توانند زمينه اي براي ابتلا به اختلال جدايي فراهم كنند.
5- دلبستگي ناايمن: دلبستگي، ارتباطي است كه بين كودك و مراقب او شكل مي‌گيرد. هر چه قدر مراقب كودك، در زمان نوزادي بيشتر در كنار او باشد و نياز‌هاي او را پاسخ دهد، وابستگي ايمن تري شكل مي‌گيرد. در مقابل وابستگي ايمن، وابستگي نا ايمن وجود دارد كه از عوامل اصلي شكل گيري اختلال اضطراب جدايي در كودكان است. براي اطلاع بيشتر از دلبستگي در كودكان كليك كنيد.
نحوه برخورد صحيح با اختلال اضطراب جدايي كودكان
در ابتدا بايد سعي كنيد تا خود آرام و به دور از هر استرسي باشيد و مديريت استرس داشته باشيد زيرا اضطراب و استرس شما به فرزندتان نيز منتقل مي‌شود. به احساسات كودك خود احترام بگذاريد و با متوسل شدن به زور، كودك را از خود جدا نكنيد. بايد تا مي‌توانيد فرزندانتان را براي شركت در كارهاي گروهي و بازي كردن با دوستان هم سن و سالش تشويق كنيد تا با اينكار به تدريج اضطراب جدايي كودك كاهش يابد و در كنار تشويق خود، از تلاش‌هاي او براي پيوستن به جمع ديگران تمجيد كنيد.
علاوه بر اين هرگز به كودك خود دروغ نگوييد به طور مثال وعده بازگشت يا عدم ترك محيط در صورتي كه انجام نگيرد اضطراب او را بيشتر مي‌كند. براي آنكه بتوانيد جدايي را با كودك خود تمرين كنيد بهتر است از محيط خانه شروع كنيد چراكه كودك آشنايي بيشتري با اين محيط دارد. سپس با مدت زمان كوتاه و با فاصله زماني اينكار را شروع كرده و به مرور زمان را افزايش دهيد. در اين راستا بهره بردن از مشاوره كودك مي‌تواند به شما كمك كننده باشد. براي اطلاع از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.
درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان
در جلسه مشاوره كودك، ابتدا درمانگر با كمك شما اطلاعاتي در مورد محيط خانه و مدرسه و همچنين مراحل رشدي كودك كسب كرده تا تشخيص دهد كه كودك شما اختلال اضطراب جدايي دارد يا نه. سپس به شما كمك مي‌كنند تا تدابير لازم را براي روبه رو شدن با اضطراب جدايي كودك را بياموزيد. روش‌هاي درماني مختلف براي اين اختلال شامل موارد زير است. براي آشنايي بيشتر درباره مراحل رشدي كودك كليك كنيد.
1- درمان‌هاي متمركز بر كودكان
بازي درماني، گروه درماني، درمان‌هاي شناختي-رفتاري و روان درماني همگي درمان‌هايي هستند كه مي‌توانند براي درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان مورد استفاده قرار بگيرند. اصلي كه در همه اين درمان‌ها مشترك است، آن است كه كودك افكار و احساسات و نگراني‌هاي خود را بيان مي‌كند و در كنار آن‌ها، مهارت‌هاي لازم براي برخورد مناسب با ترس‌هاي خود، بالا بردن اعتماد به نفس و نحوه كنار آمدن با نگراني‌هاي خود را مي‌آموزد.
2- درمان متمركز بر والدين
در رويكرد درماني متمركز بر والدين سعي مي‌شود در مرحله اول، والدين، مسائل و مشكلات روانشناختي احتمالي آن‌ها مورد هدف قرار بگيرد و سپس نوع ارتباط والدين با كودك خود و سبك فرزند پروري آن‌ها، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. والدين با كمك آموزش‌هايي كه از جانب متخصصين مي‌گيرند، مي‌توانند در روند درمان مشاركت كنند و اختلال اضطرابي كودك را تعديل ببخشند.
سوالات متداول
مهمترين نشانه‌هاي اختلال اضطراب جدايي در كودكان چيست؟
معمولا اين كودكان ترس و ناراحتي شديدي را در موقع جدايي تجربه مي‌كنند. كابوس‌هاي شبانه با موضوع جدايي مي‌بينند، ترس شديد از تنها ماندن در خانه دارند و شكايت‌هاي مكرر از نشانه‌هاي جسمي از جمله سردرد و دل درد در هنگام جدايي از خود بروز مي‌دهند.
عدم درمان اختلال اضطراب جدايي با چه پيامدهايي همراه است؟
كودك تا سنين بزرگسالي نيز اضطراب جدايي را تجربه خواهد كرد و استرس مدام بر مغز او تاثيرات منفي مي‌گذارد. همچنين عدم درمان روند عادي زندگي فرد را مختل كرده و تاثيرات نامطلوب خود را بر همه جنبه‌هاي زندگي فرد مي‌گذارد.
براي آگاهي بيشتر درباره تاثير استرس بر مغز كودك كليك كنيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه تشخيص و درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: اضطراب جدايي كودكان