گروه درماني يكي از روش‌هاي روان درماني است كه توسط روانشناسان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين درمان نيازمند حداقل يك روان درمانگر حرفه‌اي و حداقل دو بيمار است. پويايي گروه اغلب باعث مي‌شود تا افراد با آن حركت كنند و درمان سرعت بيشتري نسبت به روان درماني‌هاي فردي داشته باشد. همچنين گروه يك حالت حمايتي ايجاد مي‌كند تا افراد راحت‌تر مسائل خود را افشا كنند و به بيان مشكلات‌شان بپردازند. زماني كه هدف از درمان افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و موارد مشابه باشد، گروه درماني مي‌تواند بسيار كمك‌كننده باشد. با آگاهي از كاركردها و فوايد گروه درماني مي‌توانيد با اطمينان بيشتري در اين گروه‌ها شركت كرده و گامي در جهت درمان برداريد. براي آگاهي از روش‌هاي مختلف روان درماني كليك كنيد.
منبع: گروه درماني
گروه درماني يكي از روش‌هاي روان درماني است كه توسط روانشناسان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين درمان نيازمند حداقل يك روان درمانگر حرفه‌اي و حداقل دو بيمار است. پويايي گروه اغلب باعث مي‌شود تا افراد با آن حركت كنند و درمان سرعت بيشتري نسبت به روان درماني‌هاي فردي داشته باشد. همچنين گروه يك حالت حمايتي ايجاد مي‌كند تا افراد راحت‌تر مسائل خود را افشا كنند و به بيان مشكلات‌شان بپردازند. زماني كه هدف از درمان افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و موارد مشابه باشد، گروه درماني مي‌تواند بسيار كمك‌كننده باشد. با آگاهي از كاركردها و فوايد گروه درماني مي‌توانيد با اطمينان بيشتري در اين گروه‌ها شركت كرده و گامي در جهت درمان برداريد. براي آگاهي از روش‌هاي مختلف روان درماني كليك كنيد.
منبع: گروه درماني
گروه درماني در درمان چه مشكلاتي به كار مي‌رود؟
گروه درماني براي درمان و حل مشكلات مختلف و متنوعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين روش، درمانگر مي‌تواند يك مسئله را مطرح كند و در ادامه افراد در گروه حول آن مسئله به بحث بپردازند. وظيفه گروه درمانگر اين است كه افراد داخل گروه را مديريت كند و آن‌ها را هدايت نمايد. گروه درماني مي‌تواند به افراد اين امكان را بدهد كه در جمعيت خودشان را درك كنند. آن‌ها همچنين مي‌توانند از ديگران در گروه بياموزند و آموخته‌هاي خود را منتقل كنند. گروه درماني معمولاً در مورد مسائل زير به كار مي‌رود:
-سوء استفاده جنسي
-طلاق
-اضطراب
-مشكلات ارتباطي
-مهارت والدگري و فرزندپروري
-مشكلات خوردن
-مديريت و كنترل خشم
-سوگ و از دست دادن عزيزان
-ابتلا به بيماري‌هاي سخت نظير سرطان
-ترك اعتياد (براي كسب اطلاعات در زمينه ترك اعتياد كليك كنيد.)
رضايت شخصي براي ورود به هريك از اين گروه‌ها بسيار اهميت دارد و درمانگر هيچ كس را وادار به شركت در اين جلسات نخواهد كرد؛ چراكه ممكن است بسياري از افراد براي به اشتراك گذاشتن دردها و رنج‌هاي خود با ديگران آمادگي كافي نداشته باشند. در اين شرايط ابتدا لازم است كه درمانگر مراجع خود را از طريق جلسات فردي ببيند و او را براي شركت در اين جلسات آماده كند. دادن اطلاعات در مورد عملكرد و كارايي اين گروه‌ها در افزايش آمادگي و رضايت افراد نقش بسزايي خواهد داشت.
انواع گروه درماني
مدل‌هاي بسياري از گروه درماني وجود دارد. اما اكثر آن‌ها را مي‌توان بر اساس دو رويكرد دسته بندي كرد: گروه درماني‌هايي كه بر آموزش مبتني هستند و گروه درماني‌هايي كه بر درمان مبتني هستند. در ادامه به بررسي هركدام از اين روش‌ها پرداخته‌ايم:
1. گروه درماني تربيتي و آموزشي
اين گروه‌ها در مورد موضوعي خاص اطلاعاتي را ارائه مي‌دهند تا سطح آگاهي شركت كنندگان را در آن زمينه افزايش دهند. افراد همچنين مي‌توانند در اين نوع از گروه‌ها ارتباط و رفتارهاي پخته‌تر را بياموزند. گروه‌هاي آموزش محور معمولاً توسط درمانگران كار آزموده هدايت مي‌شوند و ارتباط بين افراد گروه نسبت به ساير انواع گروه درماني اهميت كمتري دارد. در اين گروه‌ها درمانگر معمولاً نقش يك معلم را ايفا مي‌كند.
2. گروه درماني مبتني بر درمان يا پردازش محور
اين گروه‌ها بر تجربه گروهي هيجان‌ها استوار هستند. هم‌زمان كه گروه در حال پيگيري بحث‌هاي مختلف است، درمانگران بيشتر به عنوان يك پيش برنده ايفاي نقش مي‌كنند تا يك معلم؛ آن‌ها مي‌كوشند تا در مركز توجه قرار نگيرند. اين اعضاي گروه هستند كه به عنوان عضو فعال رفتار مي‌كنند و درواقع درمانگر تنها يك هدايت‌كننده و نظم دهنده است. فعاليت در اين گروه‌ها باعث بالاتر رفتن اعتماد به نفس اعضاي گروه و افزايش احساس تعلق مي‌شود. درواقع در اين مدل گروه درماني‌ها افراد به جاي روان‌درماني فردي در گروه روان‌درماني مي‌شوند، تمام مباحث را در گروه مطرح مي‌كنند و تعارضات خود را آنجا مي‌يابند. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه اعتماد به نفس كليك كنيد.
براي گروه درماني كدام رويكرد مناسب‌تر است؟
درمانگران با توجه به ويژگي‌هاي فردي و مشكلاتي كه مراجعان با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند، مناسب‌ترين گروه را براي درمان به آن‌ها پيشنهاد مي‌دهند. براي مثال بعضي از افراد به دنبال بالا بردن مهارت‌هاي والدگري و مديريت استرس و افزايش خلاقيت هستند؛ براي اين دسته از افراد گروه درماني با محور آموزشي بيشترين بازده را دارد. افراد ديگر كه با مشكلات پيچيده‌تري مثل بيماري‌هاي بدون درمان و بازنشستگي و طلاق رو به رو هستند، بيشتر مي‌توانند از مزيت‌هاي گروه درماني با محور پردازشي استفاده كنند. براي كسب اطلاعات در مورد كاهش استرس كليك كنيد.
انواع فعاليت‌ها در گروه درماني
فعاليت در گروه درماني مي‌تواند باعث بهبود اعتماد، رشد فردي و تقويت ارتباطات شود. گروه‌ها ممكن است گفتگو محور بوده و شامل خواندن و به اشتراك گذاشتن داستان شوند. همچنين ممكن است جسماني محور باشند به طوري كه افراد فعاليت‌هاي ورزشي را در كنار هم انجام دهند.
انجام فعاليت‌هاي بدني مثل رقص و يا پخت و پز نيازمند كارگروهي است تا توسط آن افراد به اهداف خود برسند. اين فعاليت‌ها باعث بهبود اعتماد و احترام مي‌شود. فعاليت‌هاي ديگر مانند نقاشي كردن و بازيگري و نواختن موسيقي مي‌تواند باعث افزايش خلاقيت افراد شود. فعاليت‌هاي گروهي علاوه بر موارد مذكور مي‌تواند باعث افزايش اعتماد بين اعضا و خودباوري آن ها شود. براي اطلاع از راه‌هاي افزايش اعتماد به نفس كليك كنيد.
گروه درماني چگونه به افراد كمك مي‌كند؟
گروه مانند يك فضاي امن به افراد اجازه مي‌دهد تا ببينند كه تنها آن‌ها درگير مشكل نيستند. اين موضوع پذيرش مشكلات را براي افراد آسان‌تر مي‌كند. با توجه به اينكه اعضاي ديگر نيز مشكلاتي دارند، درصدد كمك كردن به هم‌گروهي‌ها برمي‌آيند. در واقع گروه درماني با فراهم كردن حمايت اجتماعي از جانب افرادي كه مشكلات مشابهي دارند منجر به ارتقاي سلامت روان مي‌شود. كار رهبر گروه نيز اين است كه در صورت بروز مشكل يا عدم فعاليت گروه آن‌ها را به حركت وا دارد. چون اعضا در كنار هم در حال فعاليت كردن هستند، مي‌توانند پس از مدتي بهتر از قبل در فضاهاي خارج از گروه رفتار كرده و سازگارتر شوند. رسيدن به سازگاري با شرايط زندگي و خارج از جلسات درمان هدف غايي تشكيل اين گروه‌هاست. براي كسب اطلاعات در زمينه روانشناسي چيست كليك كنيد.
مزاياي استفاده از گروه درماني
علل و عوامل مختلفي وجود دارد كه باعث مي‌شود درمانگران براي بهبود مشكلاتي نظير افسردگي يا پرخوري عصبي استفاده از گروه درماني را بر ساير درمان‌ها ارجح بدانند. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترين مزاياي استفاده از گروه درماني اشاره كرده‌ايم:
1- فراهم شدن حمايت اجتماعي
برخورداري از حمايت اجتماعي يكي از عوامل محافظت كننده‌ايست كه در پيشگيري از بروز اختلالات روانشناختي نقش بسزايي ايفا مي‌كند. همچنين افرادي كه نزديكان حمايتگري دارند هنگام دچار شدن به مشكلات روحي زودتر مي‌توانند فرايند بهبودي را طي نمايند. با اين حال بسياري از مبتلايان به مشكلات رواني از حمايت اجتماعي چنداني برخوردار نيستند. به خصوص بيماراني كه با مشكلاتي نظير اعتياد رو به رو هستند بيش از ديگران از جانب اطرافيان خود طرد شده و از سوي اجتماع رانده مي‌شوند. همين امر آن‌ها را بيش از پيش در چرخه بيماري نگه مي‌دارد.
در اين شرايط شركت در جلسات گروه درماني باعث مي‌شود كه فرد با افراد مختلفي آشنا شود كه مشكلاتي مشابه با او دارند و مي‌توانند با درك متقابل به او پاسخ دهند. اين موضوع تا حد زيادي در تسريع فرايند درمان تاثير مي‌گذارد و باعث مي‌شود كه افراد بتوانند خلاهاي عاطفي و ارتباطي خود را به شيوه‌اي سالم برطرف نمايند.
2- كاهش انزوا و بهبود مهارت هاي اجتماعي
دچار بودن به مشكلات روانشناختي نظير افسردگي باعث مي‌شود كه افراد به مرور زمان منزوي شده و تمايل كمي به حضور در جمع داشته باشند. اين مسئله با تضعيف مهارت‌هاي ارتباطي و اجتماعي فرد را در يك چرخه معيوب درگير مي‌كنند به طوري كه او روز به روز گوشه گيرتر و تنهاتر مي‌شود. شركت در جلسات گروه درماني با شكستن اين چرخه فرد را به اجتماع باز مي‌گرداند و به او كمك مي‌كند تا در روند جلسات روان درماني علاوه بر بهبود مشكل اصلي خود مهارت‌هاي ارتباطي‌اش را نيز تقويت كند.
3- آشنا شدن با ديدگاه هاي مختلف و بهبود همدلي
بسياري از افراد انعطاف پذيري ذهني چنداني ندارند. آن‌ها آنقدر درگير مشكلات خود مي‌شوند كه نمي‌توانند دنيا را از دريچه چشم فرد ديگري نگاه كنند. اين مسئله به مرور زمان درك متقابل را كاهش مي‌دهد و باعث تضعيف قدرت همدلي مي‌شود. در اين شرايط افراد مشكلات بين فردي بيشتري را تجربه مي‌كنند و تنش‌هايشان افزايش مي‌يابد. در گروه درماني از آنجايي كه همه افراد موضعي برابر دارند، ياد مي‌گيرند به خوبي به همدگير گوش فرا دهند و تلاش كنند موضوعي يكسان را از زواياي مختلف بررسي نمايند.
4- كاهش هزينه هاي درماني
پرداخت هزينه‌هاي جلسات روان درماني انفرادي براي بسياري از مراجعين دشوار است. اين مسئله باعث مي‌شود كه آن‌ها جلسات خود را نيمه كاره رها كنند و تبعيت درماني پايين‌تري داشته باشند. در روان درماني گروهي با كاهش يافتن هزينه‌ها افراد بيشتري از فرصت استفاده از خدمات مشاوره روانشناسي برخوردار خواهند شد.
5- افزايش اميدواري نسبت به پيش آگهي و روند درمان
بسياري از افرادي كه درگير مشكلات روانشناختي مي‌شوند در مورد بهبودي و درمان احساس نااميدي مي‌كنند. براي مثال مبتلايان به اعتياد ممكن است فكر كنند هرگز خوب نمي‌شوند و راهي جز ادامه دادن به مصرف مواد ندارند. اين افراد زماني كه در يك گروه قرار مي‌گيرند، در مي‌يابند كه بسياري از افراد با شرايطي مشابه يا حتي سخت‌تر توانسته‌اند اوضاع زندگي خود را عوض كنند. اين مسئله در نهايت باعث مي‌شود كه بيماران انگيزه بالاتري پيدا كنند و روند بهبودي مثبت‌تري را نشان دهند. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره روانشناسي تلفني كليك كنيد.
اثر بخشي گروه درماني
برخي افراد به دليل آشنايي كمتر با گروه درماني در مورد اثر بخشي آن مطمئن نيستند. اگر شما نيز در اين باره ترديد داريد، بايد بدانيد طبق تحقيقاتي كه در انجمن روان پزشكي آمريكا در مورد كارايي گروه درماني انجام شده است، نتايج تحقيقات نشان مي‌دهند استفاده از اين روش براي بهبود اختلالاتي نظير مصرف مواد و ساير مشكلات اعتيادي، افسردگي، اختلالات اضطرابي، وسواس و انواع فوبيا به ميزان معناداري اثربخشي دارد و مي‌تواند تا حد زيادي در روند بهبودي به مراجعان كمك نمايد.
سوالات متداول
- گروه درماني با گروه‌هاي خودياري نظير انجمن‌هاي NA چه تفاوتي دارد؟
گروه‌هاي خودياري معمولا بدون حضور درمانگر متخصص تشكيل مي‌شوند. وظيفه مديريت گروه در اين شرايط به عهده راهنمايي است كه خود در مسير درمان از ساير افراد جلوتر است. اما گروه درماني به كمك يك يا چند روانشناس اداره مي‌شود و جهت‌مندي بيشتري دارد.
براي دريافت مشاوره در زمينه گروه درماني مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.
منبع: گروه درماني