انسجام خانوادگي

براي دريافت مشاوره در زمينه انسجام خانوادگي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

معيارهاي سنجيدن انسجام خانواده چيست؟

براي بررسي شدت انسجام خانواده معيارهايي براي اندازه‌گيري وجود دارد. پيوند عاطفي بين اعضا، زمان و فضاي مشتركي كه اعضا باهم هستند، همراه بودن خانواده در تصميم‌گيري‌ها و وجود منافع مشترك براي خانواده همگي معيارهايي براي سنجش انسجام خانواده هستند. تفريحات مشترك كه اعضاي خانواده باهم از آن‌ها لذت مي برند نيز در انسجام خانواده تاثير دارد. با در نظر گرفتن تمام اين عوامل مي‌توانيد به شدت انسجام خانوادگي خود پي ببريد. 

هرچه انسجام بيشتر، بهتر؟

هر چه همبستگي و انسجام بين اعضاء خانواده بيشتر باشد به معناي سالم تر بودن نيست. دانشمندان خانواده‌ها را از نظر شدت انسجام به چهار دسته تقسيم كرده‌اند.

خانواده‌ رهاشده

خانواده‌هاي رها شده هيچ انسجام و صميمتي را تجربه نمي‌كنند. حتي ممكن است در يك مكان زندگي نكنند. اين خانواده‌ها معمولا تفريح مشتركي ندارند و زمان زيادي را با يكديگر نمي‌گذرانند.

خانواده‌ جداشده

خانواده‌هاي جداشده از منظر انسجام خانوادگي در درجه دوم قرار دارند. تا حدي در فضا و مكان مشترك زندگي مي‌كنند و زماني را در كنار هم هستند اما ارتباط عاطفي بسيار محدودي بين آن‌ها است. ترجيح مي‌دهند زمان خود را در بين ديگر اعضاي خانواده نگذرانند و فرصتي براي گشت و گزار يا سفرهاي خانوادگي ندارند.

خانواده پيوسته

دسته سوم خانواده‌هاي پيوسته هستند كه با يكديگر ارتباط عاطفي و صميمي مناسبي برقرار مي‌كنند. معمولا در يك محل زندگي مي‌كنند. زمان نسبتا زيادي را باهم مي‌گذرانند و به طور مرتب تفريحات مشتركي مثل سفر و گشت و گزارهاي خانوادگي را انجام مي‌دهند. اين خانواده‌ها در عين حال كه ارتباط نزديكي باهم دارند اما مرزهاي مشخصي بين اعضا وجود دارد كه باعث مي‌شود در مسائل فردي هم وارد نشوند و بتوانند استقلال خود را حفظ كنند.

خانواده درهم‌تنيده

دسته آخر خانواده‌هاي درهم‌تنيده هستند. اين خانواده‌ها معمولا ارتباط عاطفي عميق و درگيركننده‌اي باهم دارند. هميشه در يك محل زندگي مي‌كنند و دور شدن اعضا را تحمل نمي‌كنند. سعي مي‌كنند همه زمان خود را با هم بگذرانند و تفريحات اعضا محدود به خانواده باشد. اين فضاي خانوادگي باعث از بين رفتن مرزهاي بين اعضا شده و خانواده در مسائل فردي آن‌ها نيز دخالت مي‌كند. از اين گذشته محدود شدن اجتماعي و عاطفي اعضا تنها به محيط خانواده باعث مي‌شود افراد مهارت‌هاي لازم براي به دست آوردن استقلالشان را هم ياد نگيرند.

شايد شما هم حدس زده باشيد كه كدام‌يك از اين چهار دسته مي‌تواند خانواده ايده‌آل ما باشد. انسجام خانوادگي زياد الزاما مثبت هم نيست. حالت ايده‌آل وجود انسجام متوسط بالا است كه مجموعه‌اي از اتحاد و استقلال را در خانواده ايجاد مي‌كند. حالا مي‌توانيد با توجه به رفتارهاي خانوادگي خود بفهميد كه خانواده شما به كدام دسته مي‌تواند نزديك باشد و آيا به سلامت هم نزديك هست؟

چگونه انسجام خانواده خود را بهبود دهيم؟

نقش خانواده در سلامت افراد، ما را ملزم به شناسايي راه هايي براي ارتقاي كيفيت روابط بين اعضا مي كند. قدم اول آن است كه بفهميد انسجام خانوادگي‌تان تا چه حدي است؟ براي اين كار به خاطرات قبلي اعم از درگيري‌ها، مشاجرات و زمان‌هاي لذت‌بخشي كه با هم گذرانديد رجوع كنيد. تجارب خوشايند و ناخوشايند را يادداشت كنيد و توجه كنيد كه با وجود دعواها و اختلافات، اعضاي خانواده شما توانايي شاد بودن كنار هم و همبستگي بيشتر را دارند. شايد در نگاه اول به نظرتان برسد كه اعضاي خانواده براي شما غير قابل تحمل هستند اما خاطرات اين را تاييد نمي‌كنند.

قوانين مشخص

وجود قوانين مشخص براي رفتار مورد انتظار از اعضاي خانواده و وجود مرزهاي مشخص اصلي الزامي است. اما برخورد با افراد نقض‌كننده قوانين هم مهم است. برخوردهايي مانند؛ فرياد زدن، خشونت، بس كن ديگه اين چه كاريه و ... در روابط شما جايي ندارند. اگر عضوي قوانين را زير پا گذاشت تنها راه، گفت و گوي اعضا و مرور رفتار او مي باشد. در اين گفت و گو قوانين خانواده يادآوري مي‌شود.

يك راه حل طلايي، اگر مي‌خواهيد قوانين داخل خانواده مورد پذيرش همه قرار بگيرد پس با نظر همه قوانين را مشخص كنيد، اكثر قوانين همان‌هايي خواهند بود كه در ذهن شما هستند با اين تفاوت كه همه اعضا قوانين را مال خود مي‌دانند.

مسئوليت مشخص

افراد خانواده داراي مسئوليت‌هاي مشخصي هستند كه به صورت شفاف از آن‌ها اطلاع دارند. اين شفافيت و شناختن وظيفه به شما كمك مي‌كند تا خود را عضوي از يك تيم بدانيد. براي همه شما مهم است كه به خانواده‌تان كمك كنيد و موثر باشيد، البته كه ديگران هم بايد به نقش خود عمل كنند. براي شروع ليستي از وظايفي كه هركدام از اعضا مي‌توانند بر عهده بگيرند تهيه كنيد.

تفاوت طبيعي است.

به ياد داشته باشيد كه شما هميشه هم نمي‌توانيد باهم هماهنگ باشيد. خانواده در وهله اول گروهي از افراد است. هر كسي هم علائق و ويژگي‌هاي منحصر به فرد خود را دارند. تفاوت و تنوع بين سليقه و ويژگي‌هاي شخصيتي اعضاي يك خانواده، هم طبيعي است و هم اگر با آن‌ها درست برخورد كنيد مي‌تواند باعث رشد رواني و سلامت بيشتر شما نيز شود. شما تنها زماني مي‌توانيد به ديگران حق فرديت و داشتن نظر شخصي بدهيد كه اين حق را براي خودتان هم قائل باشيد. خانواده‌هاي موثر براي شناختن بيشتر اعضاي خود وقت مي‌گذارند. براي اين كار سعي كنيد در مورد نظرات و سليقه آن‌ها گفت و گو كنيد.

تفريح، زمان با هم بودن لذت‌بخش

خانواده‌هاي منسجم زماني را براي تفريح مشترك اختصاص مي‌دهند. اين زمان‌ها خاطرات مثبت خانوادگي را ايجاد مي‌كند. از مناسبت‌هاي ساده شروع كنيد. نوروز، سيزده به در، شب يلدا و مراسم‌هاي خانوادگي حس همبستگي و احساسات عميق را بين شما ايجاد مي‌كند.

مي‌توانيد شب‌هاي بدون لوازم الكتريكي را برنامه‌ريزي كنيد. هرچند اين برنامه مي‌تواند براي شما چالش ايجاد كند اما اگر به آن عادت كنيد شما را به هم نزديك مي‌كند. شب‌ها ساعت مشخصي با آمادگي قبلي تمام وسايل الكتريكي را كنار بگذاريد و از ليست بازي‌ها و فعاليت‌هايي كه باهم تهيه كرديد يكي را انتخاب كنيد. مي‌توانيد باهم بازي كنيد، پانتوميم، بازي‌هاي روميزي يا هر فعاليت لذت‌بخش مشتركي مانند فيلم ديدن دسته‌جمعي مي‌تواند براي اين زمان مناسب باشد.

صبور باشيد، بالعكس ديگران!

معمولا زماني كه تلاش مي‌كنيم صبور باشيم، شتاب‌زدگي ديگران در بي‌قراري، بي‌ادبي يا خشونت و جر و بحث صبر ما را هم لبريز مي‌كند. تنها راه‌كار آن است كه براي اين موقعيت‌ها آمادگي داشته باشيد. بدانيد كه ديگران تحمل شما را به چالش مي‌كشند پس خودتان را آماده كنيد. بدون آن كه خشونت و بي‌احترامي كنيد پاي حرفتان بايستيد و قاطع باشيد و اصرار داشته باشيد كه مشتاق هستيد تا گفت و گو كنيد.

دوستانه بودن را تمرين كنيد.

اگر اول صبح براي همه خوش‌برخورد باشيد، آن‌ها تمام روز با شما خوش‌برخورد خواهند بود. زمان بگذاريد و رفتار و ژست‎‌هاي مهربان و دوستانه را با اعضاي خانواده خود تمرين كنيد. نياز به انجام كار سختي نيست؛ مي‌تواند از يك ارتباط چشمي، با لبخند و يك صبح به خير شروع شود. مقاله ابراز عشق در خانواده را مطالعه كنيد.

خانواده، هميشه خانواده است.

يكي از خوبي‌هاي بزرگ خانواده آن است كه هميشه خانواده مي‌ماند. مهم نيست شما چقدر با آن‌ها اختلاف داريد يا چه قدر بحث و درگيري پيش مي‌آيد. شما هنوز عضو آن هستيد. پس هميشه راهي براي بهبود آن هم وجود دارد.

مشاور خانواده

اگر احساس مي‌كنيد مشكلات خانواده شما از كنترل خارج شده و با اصلاح رفتارهاي كوچك تغيير چنداني اتفاق نمي‌افتد، در كنار آن كه صبر به خرج مي‌دهيد مي‌توانيد به مشاور خانواده يا خانواده‌درمانگر نيز مراجعه كنيد. توجه داشته باشيد كه خانواده يك سيستم است و اگر حتي شما به تنهايي رفتار خود را تغيير دهيد، به مرور رفتار اعضاي ديگر نيز تغيير مي‌كند. پس مراجعه به يك متخصص مي‌تواند نقش زيادي در تغيير الگوي خانواده شما و رفتن به سمت بهبودي داشته باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه انسجام خانوادگي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.